Το σωστό τηλεφώνημα ενός ναυαγού

Το σωστό τηλεφώνημα ενός ναυαγού

Ανησυχούσα πολύ για την τύχη του. Ήξερα ότι ήταν ένας από τους επιβάτες του υπερωκεάνιου Greece που ναυάγησε στην καταραμένη νήσο των Αζορών. Ωστόσο, πριν λίγες μέρες μου τηλεφώνησε και καταχάρηκα μαθαίνοντας ότι ήταν ζωντανός. Ο φίλος μου μού αφηγήθηκε μερικές άγνωστες πτυχές της υπόθεσης οι οποίες περιέργως αποσιωπήθηκαν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Όπως είναι γνωστό, το καράβι έπεσε σε ξέρα και άρχισε να βουλιάζει ανήμερα της 1 Απρίλη, σε συνθήκες άγριας θύελλας και τρικυμίας, με ανέμους άνω των 11 μποφόρ. Η απόσταση από τη στεριά δεν ήταν μεγάλη, αλλά τα κύματα ήταν τόσο πελώρια και η θάλασσα τόσο ανταριασμένη που μπορούσε να βυθιστεί από στιγμή σε στιγμή. Οι επιβάτες κινδύνευαν άμεσα. Μερικοί έπεφταν απελπισμένοι στη θάλασσα και πνίγονταν, ενώ εκείνοι που κατάφερναν και έμεναν πάνω στο καράβι, όπως ο φίλος μου, φώναζαν απεγνωσμένα για βοήθεια πριν τους σκεπάσουν οριστικά τα κύματα. Κραυγές απόγνωσης γυναικών και παιδιών, γέρων και νέων, έσχιζαν τον αέρα.

Χρήστος Κεφαλής (Συνεργάτης του Πολιτικού Καφενείου)

Από τη στεριά είχαν ξεκινήσει μερικά καΐκια και ναυαγοσώστες με σχοινιά, αλλά και η δική τους κατάσταση δεν ήταν ρόδινη. Κάποια καΐκια ανατρέπονταν, κάποιοι ναυαγοσώστες πνίγονταν και άλλοι γύριζαν πίσω άπραγοι. Ωστόσο, ένα-δυο καΐκια κατάφεραν να πλησιάσουν επιτέλους το καράβι και ήταν έτοιμα να μαζέψουν τουλάχιστον μερικούς ναυαγούς, δίνοντας ελπίδα και στους υπόλοιπους.

Στο μεταξύ –και αυτή είναι η κρίσιμη λεπτομέρεια που αποκρύφτηκε από τα ΜΜΕ– σε μια γωνιά της παραλίας είχαν μαζευτεί καμιά δεκαριά ιδιόρρυθμοι ναυαγοσώστες, ντυμένοι με κατακόκκινες στολές, από μια ελληνική γκρούπα που βρισκόταν τυχαία στην περιοχή. Οι ναυαγοσώστες αυτοί δεν επιχειρούσαν να πέσουν στη θάλασσα ή να μπουν σε ένα καΐκι για να βοηθήσουν να σωθεί ο κόσμος, όπως οι υπόλοιποι. Αντίθετα, περιορίζονταν να δίνουν οδηγίες στους ναυαγούς από τη στεριά. Ο φίλος μου συγκράτησε σχεδόν αυτούσια τα λόγια τους, που του έκαναν τεράστια εντύπωση.

«Ε, φίλοι ναυαγοί», φώναζαν οι ναυαγοσώστες με τα κόκκινα. «Αν θέλετε να σωθείτε, πρέπει να καταλάβετε πρώτα μερικά σημαντικά πράγματα.

Το πρώτο που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι το ναυάγιο του καραβιού σας δεν είναι τυχαίο. Το προκάλεσαν ο καπετάνιος και η πλοιοκτήτρια εταιρία, που επίτηδες έριξαν το πλοίο στην ξέρα, για να εισπράξουν αφού βουλιάξει την τεράστια ασφάλειά του. Γι’ αυτό, αν θέλετε να σωθείτε, δεν πρέπει να έχετε την παραμικρή εμπιστοσύνη στον πλοίαρχο και τους ναύτες του, ούτε να υπακούετε στις οδηγίες τους.

Το δεύτερο που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι και οι ψευτο-ναυαγοσώστες που έρχονται δήθεν για να σας σώσουν, είναι επίσης όλοι τους, μηδενός εξαιρουμένου, τσιράκια της πλοιοκτήτριας εταιρίας. Ο πραγματικός στόχος τους δεν είναι να σας σώσουν, αλλά να σας παρασύρουν στη θάλασσα και να πνιγείτε, αφού όσο περισσότερες είναι οι ζημιές και οι απώλειες, τόσο θα αυξηθεί η αποζημίωση της εταιρίας και θα έχουν και αυτοί το δικό τους μερτικό. Γι’ αυτό, αν θέλετε να σωθείτε, δεν πρέπει να έχετε καμιά εμπιστοσύνη ούτε στους ψευτο-ναυαγοσώστες και τους ναυτικούς με τα καΐκια. Στην πραγματικότητα, όλοι αυτοί είναι εξίσου επικίνδυνοι απατεώνες με τον πλοίαρχο και την εταιρία. Η κατάστασή σας δεν θα καλυτερεύσει διόλου αν πάτε μαζί τους, πολύ πιθανόν δε να γίνει και χειρότερη.

Το τρίτο που πρέπει να καταλάβετε είναι ότι αν θέλετε να σωθείτε πρέπει να βασιστείτε αποκλειστικά σε μας. Για να σωθείτε πρέπει να καταφέρετε να βγείτε στη στεριά. Μας βλέπετε εμάς που είμαστε στη στεριά και δεν κινδυνεύουμε. Κι εσείς λοιπόν αν καταφέρετε να βγείτε στη στεριά και έρθετε σε μας, δεν θα κινδυνεύετε πλέον.

Αυτό, φίλοι ναυαγοί, δεν είναι καμιά αυθαίρετη δική μας επινόηση. Είναι η πεμπτουσία της επιστήμης της ναυαγοσωστικής, την οποία είχε διατυπώσει πριν πολλά-πολλά χρόνια ο κορυφαίος ναυαγοσώστης όλων των εποχών, που ήταν ο δάσκαλος της ομάδας μας. Το όνομά του ήταν Ατσάλινος, γιατί ποτέ δεν άφηνε να χαθεί ούτε ένας ναυαγός και δεν δείλιαζε ποτέ μπροστά στα κύματα, αλλά πάντα οδηγούσε τους ναυαγούς και τα καράβια στο απάνεμο λιμάνι με ασφάλεια. Ας διδαχθούμε λοιπόν από αυτόν και ας βρούμε έναν εξίσου ικανό αρχηγό ναυαγοσώστη, που θα μας σώσει όχι μόνο από τα ναυάγια, αλλά και από τις πλοιοκτήτριες εταιρίες και τα τσιράκια τους, πλοιάρχους, ναύτες, ιδιοκτήτες καϊκιών και ψευτο-ναυαγοσώστες».

Αυτά φώναζαν οι παράξενοι κόκκινοι ναυαγοσώστες στους ναυαγούς. Τα φώναζαν πιο δυνατά μια γυναίκα και ένας άντρας που βρίσκονταν μπροστά και που, όπως πληροφορήθηκε αργότερα ο φίλος μου, ονομάζονταν Αλέκα και Μάκης, και τα επαναλάμβαναν εν χορώ οι υπόλοιποι. Κάποια στιγμή όμως άναψε μια ζωηρή κουβέντα ανάμεσά τους. Ένας από αυτούς στράφηκε στους άλλους και άρχισε να φέρνει αντιρρήσεις.

«Καλά», είπε, «όλοι οι άλλοι είναι τέτοιοι υποκριτές και πράκτορες των πλοιοκτητών. Εμείς όμως που είμαστε οι πραγματικοί ναυαγοσώστες, γιατί καθόμαστε στη στεριά; Εμπρός, παιδιά, να μπούμε σε ένα καΐκι και να ορμήσουμε να σώσουμε εμείς τους ναυαγούς. Τώρα είναι η ευκαιρία να αποδείξουμε την αξία μας, να επιβεβαιώσουμε στην πράξη ότι εμείς είμαστε οι καλοί ναυαγοσώστες».

Προς στιγμή επικράτησε αναταραχή και ένας-δυο φάνηκε να συμφωνούν μαζί του, όμως αμέσως παρενέβηκε ο Μάκης και έβαλε τα πράγματα στη θέση τους.

«Αυτό θα ήταν το χειρότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε, συνάδελφοι», είπε. «Αν το κάναμε θα παίζαμε το παιγνίδι των εχθρών μας πλοιοκτητών, που θέλουν να πνιγούμε για να μην υπάρχει μετά κανείς να σώσει τους ναυαγούς. Ο συνάδελφος που το προτείνει, συνειδητά ή όχι δεν έχει σημασία, εξυπηρετεί τα σχέδια των πλοιοκτητών και αντικειμενικά ενεργεί σαν όργανό τους. Πρέπει επειγόντως να πεταχτεί έξω από την ομάδα μας, γιατί αν ανεχόμαστε τέτοιες υπονομευτικές ενέργειες η αποτυχία μας στο έργο της διάσωσης των ναυαγών είναι δεδομένη. Όσο για τα υπόλοιπα, εμείς είμαστε οι κορυφαίοι μαθητές του δάσκαλου Ατσάλινου και δεν έχουμε ανάγκη να αποδείξουμε καμιά αξία, αφού η αξία μας είναι δεδομένη».

Αυτά τα γερά επιχειρήματα έπεισαν τους υπόλοιπους που ρίχτηκαν στον υπονομευτή και τον απομάκρυναν κλοτσηδόν από την ομάδα. Μετά, ο Μάκης στράφηκε προς τους δυο που είχαν φανεί αρχικά να συμφωνούν με τον αντιρρησία και πρόσθεσε απειλητικά: «Προσέξτε καλά, μην τυχόν κανείς σας πει τίποτα παρόμοιο, γιατί θα έχει και αυτός την τύχη του πρώην συναδέλφου». Έτσι η Αλέκα μπόρεσε πλέον απερίσπαστη να φωνάξει στεντόρεια στους ναυαγούς:

«Κουράγιο παιδιά. Τα πράγματα είναι πιο δύσκολα από ό,τι νομίζαμε, αφού αποκαλύφθηκε ότι υπήρχε ένας υπονομευτής μέσα στη ναυαγοσωστική ομάδα μας. Ο εχθρός είναι παντοδύναμος και αυτό αποδεικνύει πόσο δίκιο είχαμε στις προηγούμενες καταγγελίες μας. Όμως ο υπονομευτής ήταν μια ισχνή μειοψηφία στις γραμμές μας και χάρη στη ναυαγοσωστική μας επαγρύπνηση καταφέραμε να τον ξεφορτωθούμε εύκολα. Χώρια που ήταν και αγράμματος, εντελώς άσχετος με τη ναυαγοσωστική. Λίγη αντοχή ακόμη και εμπιστοσύνη στις οδηγίες μας και η σωτηρία σας είναι εξασφαλισμένη».

Μετά από αυτό, δεν παρουσιάστηκε καμιά άλλη διαφωνία στην ομάδα των κόκκινων ναυαγοσωστών. Παρατηρήθηκε μάλιστα ότι κάθε φορά που πνιγόταν ένας ναυαγός, πότε ο Μάκης και πότε η Αλέκα σηκώνονταν και φώναζαν στους υπόλοιπους που χαροπάλευαν στη θάλασσα: «Τα βλέπετε που σας τα λέγαμε; Αν υπακούατε στις οδηγίες μας, αυτό δεν θα συνέβαινε. Δικαιωνόμαστε στις προβλέψεις μας πως αν δεν έρθετε σε μας θα πνιγείτε και αρχίζουμε να υποψιαζόμαστε ότι για να μη μας ακούτε, και εσείς μάλλον πρέπει να είστε υποχείρια των πλοιοκτητών». Όταν δε βούλιαζε κάποιο καΐκι και χανόταν κάποιος από τους άλλους ναυαγοσώστες, οι ίδιοι το ερμήνευαν ως σκευωρία και σκηνοθεσία, για να φανεί στα μάτια των ναυαγών ότι οι ψευτο-ναυαγοσώστες ήταν δήθεν φίλοι τους. Στην πραγματικότητα, έλεγαν, τόσο αυτοί όσο και μερικοί ναυαγοί παρίσταναν τους πνιγμένους για να προκαλέσουν εντυπώσεις εναντίον τους, ενεργώντας με εντολές των πλοιοκτητών που θα τους αντάμειβαν αδρά για τις υπηρεσίες τους.

Αυτά μπόρεσε να δει και να ακούσει ο φίλος μου. Λίγο μετά, αφού τον παρέσυραν τα κύματα, τον μάζεψε ένα καΐκι, μα είχε πιει τόσο νερό που λιποθύμησε. Ξύπνησε ώρες μετά, σε ένα νοσοκομείο. Εκεί πληροφορήθηκε ότι όταν τον έβγαλαν στη στεριά, οι κόκκινοι ναυαγοσώστες είχαν μαζευτεί γύρω με αποδοκιμασίες, υποστηρίζοντας πως ήταν άνθρωπος των πλοιοκτητών και πως γι’ αυτό και μόνο τον είχαν σώσει οι ψευτο-ναυαγοσώστες.

Φυσικά, τα γεγονότα στη μακρινή νήσο των Αζορών δεν μας αγγίζουν πολύ. Τούτες τις μέρες συμβαίνουν στη χώρα πολύ πιο σημαντικά και κοσμοϊστορικά πράγματα, όπως το 19ο Συνέδριο του ΚΚΕ, που θα ανοίξει το δρόμο για τη λαϊκή εξουσία και το σοσιαλισμό. Ωστόσο, τα παράξενα και ασυνήθιστα περιστατικά που μου αφηγήθηκε ο φίλος μου, ίσως να μην είναι τελείως άσχετα με όσα συμβαίνουν εδώ. Τα παρέθεσα, λοιπόν, για τον καθένα που επιθυμεί να τα σκεφτεί.

*Ο Χρήστος Κεφαλής είναι συγγραφέας, μέλος της ΣΕ της Μαρξιστικής Σκέψης.