Αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο (1973)

Αφιέρωμα στο Πολυτεχνείο (1973)

«Την τελευταία μέρα, όταν άρχισαν να πέφτουν τα δακρυγόνα και οι σφαίρες όσοι είχαν γνώσεις ιατρικής χρησιμοποιήθηκαν για την περίθαλψη των τραυματισμένων. Εμείς πηγαίναμε στην πύλη, όπου άλλα παιδιά μας φέρναν τους τραυματίες. Τους παίρναμε πάνω σε κάτι τάβλες που είχαμε ξηλώσει από τα τραπέζια και τους πηγαίναμε μέσα. Ήταν ένα φοβερό θέαμα. Έβλεπες παιδιά με σπασμένα πόδια. Υπήρχαν κρίσεις υστερίας. Τους δίναμε στεντόν και βάλιουμ, ηρεμιστικά δηλαδή. Γύρω στις 9 ΄η ώρα το βράδυ της Παρασκευής ανεβάσαμε επάνω ένα παιδί. Ήταν πνιγμένος στο αίμα, άλλα παρόλα αυτά ανάσαινε. Ζούσε. Το ιατρείο ήταν ένα πρόχειρα στημένο ιατρείο με αρκετά φάρμακα ανακατεμένα εδώ κι εκεί. Δεν υπήρχε καθόλου σοβαρή ιατρική δουλειά για να τον βοηθήσουμε. Αυτός ο νεολαίος απ’ ότι είδα είχε μια σφαίρα στην καρωτίδα που την βρήκαμε μετά στο στόμα του. Είχε δηλαδή κατεύθυνση από την καρωτίδα στο στόμα. Προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια σακούλα για να του δώσουμε αέρα, γιατί δεν υπήρχαν φιάλες οξυγόνου. Τον σηκώσαμε στα χέρια μας και εκείνη την ώρα έμεινε. Ήταν, θυμάμαι, 9 η ώρα, 9 παρά 10 και ήταν ο πρώτος νεκρός του Πολυτεχνείου.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΑΦΕΝΕΙΟΥ

Πανσπουδαστική Νο 8

Απόσπασμα από ομιλία Γεωργίου Παπαδόπουλου (1973)

Πολυτεχνείο 1973 (ΧΟΥΝΤΑ)

ΔΕΙΤΕ ΚΙ ΕΔΩ

Οι Χρυσαυγίτες μιλάνε για το “ μύθο του Πολυτεχνείου”!!! Δεν υπήρξαν νεκροί στο Πολυτεχνείο μας λένε αυτοί που αμφισβητούν το Άουσβιτς και το Ολοκαύτωμα! Ντροπή που τους ανεχόμαστε.

Μιχαήλ Μυρογιάννης, ετών 20, τον πυροβόλησε στο κεφάλι ο Ντερτιλής.

”To μεσημέρι της 18 Νοέμβρη 1973, ο ταγματάρχης Ντερτιλής βρίσκεται με το υπηρεσιακό τζιπ έξω από την κατεστραμμένη πύλη του Πολυτεχνείου. Απέναντι, Πατησίων και Στουρνάρα, οι αστυφύλακες χτυπούν ένα νεαρό, που προς στιγμήν τους ξεφεύγει. Ο Ντερτιλής βγάζει από το μπουφάν το περίστροφο και πυροβολεί. «Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο», περιγράφει στην κατάθεσή του ένα χρόνο αργότερα ο οδηγός του Ντερτιλή – ο 21 ετών τότε Αντώνης Αγριτέλης – και συνεχίζει: «Μετά το φόνο ο Ντερτιλής σαν να μη συνέβαινε τίποτα μπήκε στο τζιπ και χτυπώντας με στην πλάτη μου είπε: “Με παραδέχεσαι ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!”»…

O Mιχαήλ Μυρογιάννης ήταν 20 ετών , ιδιωτικός υπάλληλος , από τη Μυτιλήνη .

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ
16 Νοεμβρίου 1973…
1. Σπυρίδων Κοντομάρης (ετών 57, 20.30)
2. Διομίδης Κομνηνός (ετών 17, 21.30)
3. Σωκράτης Μιχαήλ (ετών 57, μεταξύ 22.30 & 23.00)
4. Βασίλειος Φάμελλος (ετών 26, 23.30)
5. Torill Engeland Magrette (ετών 22, 23.30)
6. Γεώργιος Σαμούρης (ετών 22, 24.00)
7. Δημήτριος Κυριακόπουλος (βραδυνή ώρα – κατέληξε 19/11/73)
8. Σπύρος Μαρίνος (Γεωργαράς) (ετών 35, βραδυνή ώρα)
17 Νοεμβρίου 1973…
9. Νικόλαος Μαρκούλης (ετών 24 , πρωινή ώρα, κατέληξε 19/11/73)
10. Αικατερίνη Αργυροπούλου (ετών 76, 10.00, κατέληξε Μάϊο ’74)
11. Στυλιανός Καραγεωργής (ετών 19, 10.15)
12. Μάρκος Καραμανής (ετών 23, 10.30)
13. Αλέξανδρος Σπαρτίδης (ετών 16, 10.30-11.00)
14. Δημήτριος Παπαϊωάννου (ετών 60, 11.30)
15. Γεώργιος Γερτζίδης (ετών 48, 11.30)
16. Βασιλική Μπεκιάρη (ετών 17, 12.00)
17. Δημήτρης Θεοδωράς (ετών 5 1/2, 13.00)
18. Αλέξανδρος Βασίλειος (Μπασρί) Καράκας (ετών 43, 13.00)
18 Νοεμβρίου 1973…
19. Αλέξανδρος Παπαθανασίου (ετών 59, 10.00)
20. Ανδρέας Κούμπος (ετών 63, 11.00, κατέληξε στις 30/1/1974)
21. Μιχαήλ Μυρογιάννης (ετών 20, 12.00)
22. Κυριάκος Παντελεάκης (ετών 43, 12.00-12.30)
23. Ευστάθιος Κολινιάτης (κατέληξε στις 21/11/73)
ΠΗΓΗ:
Ταχυδρόμος 15/11/2003, τεύχος 194
Έρευνα: Πάνος Μπαΐλης

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΑΙΜΑΤΗΡΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΗΣ 17 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973 ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ το 1973 μετά τα τραγικά γεγονότα. Το κείμενο έχει τροποποιηθεί από την εφημερίδα κι έχουν κοπεί ορισμένα επικίνδυνα για την περίοδο εκείνη, σημεία.

ΒΗΧΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Τα μέτρα που είχε αναγγείλει η "δοτή" κυβέρνηση Μαρκεζίνη για τη λύση των καυτών προβλημάτων που απασχολούν τον φοιτητικό κόσμο, κρίθηκαν από την πρώτη στιγμή, ως τελείως ανεπαρκή, εκ μέρους των φοιτητών. Έτσι στο πρώτο δεκαήμερο του Νοέμβρη πραγματοποιήθηκαν συγκεντρώσεις σ΄ όλες τις Σχολές με βασικό και πρωταρχικό αίτημα να επιτρέψει η κυβέρνηση τη σύγκλιση γενικών συνελεύσεων και τη διεξαγωγή ελεύθερων και αδιάβλητων εκλογών.

Δηλώσεις υπουργού Παιδείας, κ. Σιφναίου

Την ΔΕΥΤΕΡΑ 12/11 ο τότε υπουργός Παιδείας κ. Σιφναίος επεσκέφθη το Πολυτεχνείο και εδήλωσε στις δημοκρατικά εκλεγμένες επιτροπές των Σχολών του Ιδρύματος ότι απόφαση της κυβερνήσεως ήταν να καταργήσει τις επιτροπές και να διορίσει Διοικητικά Συμβούλια εκ των αριστούχων φοιτητών κάθε Σχολής. Η απόφαση αυτή κρίθηκε από τους φοιτητές ως "αριστοκρατική" και αντιδημοκρατική και απάντησαν στον κ. Σιφναίο ότι θα τους εύρισκε αντίθετους.

Οι φοιτητές αντιδρούν

Την ΤΕΤΑΡΤΗ 14/11 το πρωί, πραγματοποιείται συγκέντρωση των σπουδαστών του Πολυτεχνείου στο προαύλιο του Ιδρύματος. Συγχρόνως στο κτίριο της Νομικής συσκέπτονται και οι φοιτητές της Νομικής. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας οι φοιτητές της Νομικής πληροφορούνται ότι στο Πολυτεχνείο συμβαίνουν "γεγονότα". Τελειώνουν σύντομα τις συζητήσεις τους. Εκδίδουν ψήφισμα που προβάλλει τα δίκαια φοιτητικά αιτήματα. Μετά τραβούν το δρόμο τους. Στο Πολυτεχνείο. Οι συνάδελφοί τους του Πολυτεχνείου τους δέχονται με συνθήματα αισιοδοξίας: ΟΛΟΙ ΕΝΩΜΕΝΟΙ - ΘΑ ΝΙΚΗΣΟΥΜΕ κλπ.

Είναι 2 μ.μ. η ώρα. Το προαύλιο του Πολυτεχνείου είναι γεμάτο. Ο κόσμος αρχίζει να συγκεντρώνεται στο χώρο γύρω από το Πολυτεχνείο. Η αστυνομία δεν αντιδρά βίαια. Προσπαθεί να απομακρύνει τους διερχόμενους.

Συνθήματα

Τα κάγκελα του Πολυτεχνείου έχουν γεμίσει με πλακάτ που προβάλλουν όχι πια μόνο τα φοιτητικά αιτήματα αλλά και πανεθνικά και ταξικά.

-ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ, ΔΕΝ ΠΕΡΝΑ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ

ΚΑΤΩ Η CIA, ΛΑΕ ΠΕΙΝΑΣ ΓΙΑΤΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΥΝΑΣ

ΨΩΜΙ - ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΛΑΕ, 1-1-4

ΛΑΕ ΛΑΕ Ή ΤΩΡΑ Ή ΠΟΤΕ

ΛΑΪΚΗ ΕΞΟΥΣΙΑ, ΚΑΤΩ ΟΙ ΦΑΣΙΣΤΕΣ

Αυτά είναι μερικά από τα αμέτρητα συνθήματα που βροντοφώναζαν οι διαδηλωτές και που ήταν ταυτόχρονα γραμμένα στους τοίχους, σε πλακάτ και σε προκηρύξεις που μοίραζαν στους περαστικούς.

Κατάληψη του Ε.Μ.Π.

Το βράδυ της Τετάρτης η οδός Πατησίων στον χώρο του Ε.Μ.Π. είχε καταληφθεί από τον κόσμο. Οι φοιτητές κατορθώνουν να εγκαταστήσουν Ραδιοφωνικό Σταθμό και μεγάφωνα, απ΄ όπου προβάλλουν έντονα πια τα αιτήματά τους. Στις 11 μ.μ. τα μεγάφωνα ανακοινώνουν ότι οι φοιτητές θα μείνουν όλη τη νύχτα στο Πολυτεχνείο. Πάνω από 3.000 άτομα διανυκτέρευσαν.

ΠΕΜΠΤΗ 15/11. Το πλήθος αυξάνει. Οι φοιτητές οργανώνουν τη ζωή τους μέσα στο Πολυτεχνείο. Θέτουν σε λειτουργία: Εστιατόριο, νοσοκομείο, ομάδες καθαριότητος, καφενείο, αποθήκες κλπ. Ο κόσμος κουβαλάει τρόφιμα, τσιγάρα και ότι άλλο ζητηθεί από τα μεγάφωνα. Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε από κάποιο φοιτητή: "Ζητήσαμε ένα κολλύριο και μας έφεραν εκατό".

Το βράδυ της Πέμπτης ο κόσμος έχει καταλάβει την Πατησίων από το Μουσείο μέχρι την Σολωμού. Σίγουρα περί τις 20.000 Λαού συμπαρίσταται στους φοιτητές. Η συγκοινωνία έχει διακοπή στο τμήμα αυτό της Πατησίων. Οι φοιτητές διανυκτερεύουν για δεύτερη φορά.

Τελευταία ημέρα

Ξημερώνει η ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16/11. Μεγάλη Παρασκευή για τους χιλιάδες διαδηλωτές. Το σύνθημα "Συμπαράσταση Λαέ", βρίσκει ανταπόκριση όλο και πιο πολύ στις ψυχές του Λαού. Ο κόσμος γύρω από το Ε.Μ.Π., πληθαίνει.

Ανακοίνωση Συγκλήτου

Η Σύγκλητος συνέρχεται και μεταξύ άλλων ανακοινώνει ότι από χθες η Σύγκλητος έχει αποκλείσει κάθε σκέψη επεμβάσεως της αστυνομίας προς εκκένωση του χώρου για δύο σπουδαιότατους λόγους:

α) Επέμβαση της αστυνομίας στο χώρο του Πολυτεχνείου θα ήταν καταπάτηση του Ασύλου.

β) Τυχόν επέμβαση θα οδηγούσε σε αιματηρά, ενδεχομένως, επεισόδια.

Ανακοίνωση του υπουργείου Παιδείας

Σε ανακοίνωση του το υπουργείο Παιδείας τόνιζε ότι: "Είναι αποφασισμένο να σεβαστεί απαρεγκλίτως την ανεξαρτησία των Ιδρυμάτων, συνεπώς και την απόφαση της Συγκλήτου". Και ενώ αυτά εδήλωνε το υπουργείο και ο κόσμος τα διάβαζε στον Τύπο της Παρασκευής, το κακό επρόκειτο να γίνει λίγες ώρες μετά.

Τα άλλα Πανεπιστήμια

Τα συνθήματα των σπουδαστών, που είχαν συγκεντρωθεί στο Πολυτεχνείο βρήκαν ανταπόκριση και στα άλλα Πανεπιστήμια. Έτσι στην Πάτρα 800 περίπου φοιτητές καταλαμβάνουν το κεντρικό κτίριο του Πανεπιστημίου τους. Το ίδιο συμβαίνει και στη Θεσσαλονίκη, όπου οι φοιτητές είναι περισσότεροι. Τα συνθήματα παντού τα ίδια.

ΨΩΜΙ - ΠΑΙΔΕΙΑ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Αποκορύφωμα

ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Την Παρασκευή το βράδυ περί τις 8 η ώρα, η περιοχή γύρω από το Πολυτεχνείο έχει καταληφθεί. Εκατοντάδες χιλιάδες Λαού βρίσκονται στους δρόμους. Το σύνθημα: ΑΠΟΨΕ ΠΕΘΑΙΝΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ, κυριαρχεί. Η δικτατορία του Παπαδόπουλου αισθάνεται να τρίζουν τα θεμέλια του οικοδομήματός της.

Η κατάρρευση έχει αρχίσει. Το συνειδητοποιούν αυτό οι αρμόδιοι, ίσως για πρώτη φορά. Οι διακηρύξεις περί σεβασμού των πολιτών παραμερίζονται. Η αστυνομία διατάσσεται να δράση. Η ατμόσφαιρα στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας καλύπτεται από δακρυγόνα. Ο κόσμος αντιδρά. Στήνει οδοφράγματα και διαδηλώνει την πίστη του για τη νίκη. Το κύμα των προερχομένων στον κοινό αγώνα όλο και μεγαλώνει. Τα δακρυγόνα δεν τρομάζουν. Οι διαδηλωτές ανάβουν φωτιές με εφημερίδες που τους εφοδιάζουν από τις πολυκατοικίες για να τα εξουδετερώσουν.

Οι ώρες περνούν, οι πυροβολισμοί αρχίζουν να διαδέχονται τα δακρυγόνα. Ο Στρατός με τα τανκ έρχεται σε ενίσχυση της αστυνομίας. Είναι περασμένα μεσάνυχτα.

Ο Σταθμός του Πολυτεχνείου μεταδίδει: Διεξάγονται μάχες στην πλατεία Βάθης, στην Λεωφόρο Αλεξάνδρας, στην Πλατεία Βικτωρίας. Η Νομαρχία Αττικής κατελήφθη. Θα νικήσουμε.

Τα τανκ σταματούν έξω από το Πολυτεχνείο. Οι φοιτητές πάνω στα κάγκελα φωνάζουν: ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΔΕΛΦΙΑ. Ο ΣΤΡΑΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΛΑΟ. ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΟΠΛΟΙ - ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΟΠΛΟΙ - ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΟΠΛΟΙ.

Ο εκφωνητής του Ραδιοσταθμού διαδηλώνει την πίστη του ότι ο στρατός, τα αδέλφια μας, δεν θα μας χτυπήσουν. Οι φοιτητές ψάλλουν όλοι μαζί τον Εθνικό Ύμνο. Η ώρα είναι 3.15 ξημερώματα του Σαββάτου. Τα συνθήματα των άοπλων αγωνιζόμενων φοιτητών δεν συγκινούν το δικτάτορα Παπαδόπουλο. Ένα τανκ γκρεμίζει την πύλη του Πολυτεχνείου και οι ένοπλοι εφορμούν. Οι πυροβολισμοί δεν σταματούν. Οι φοιτητές προσπαθούν να βρουν έξοδο να φύγουν. Οι γύρω πολυκατοικίες έχουν τις πόρτες τους ανοιχτές και υποδέχονται τους αγωνιστές. Τους προσφέρουν κάθε δυνατή βοήθεια. Άλλοι συλλαμβάνονται, άλλοι τραυματίζονται άλλοι ΣΚΟΤΩΝΟΝΤΑΙ! Η Αθήνα έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης. Με τη διαφορά ότι μια παράταξη των μαχομένων είναι άοπλη τελείως.

Τα νοσοκομεία δέχονται εκατοντάδες τραυματίες. Πολλοί όμως δεν πάνε στα νοσοκομεία. Προτιμούν να θέσουν σε κίνδυνο την υγεία τους, παρά να συλληφθούν και να φυλακισθούν.

Το πρωί ήλθε αλλά η νύχτα έμεινε στις ψυχές του Λαού. Οι δρόμοι της Αθήνας είχαν βαφεί με αίμα αθώων, άοπλων αγωνιζόμενων ανθρώπων για την Ελευθερία.

Η δικτατορία Παπαδόπουλου υπογράφει τη στιγμή εκείνη την ληξιαρχική πράξη θανάτου της.

Σ.Σ. Η εφημερίδα ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ είχε σαν κύριο άρθρο κείμενο του ΝΙΚΟΥ ΨΑΡΟΥΔΑΚΗ με τίτλο: Ο ΤΥΡΑΝΝΟΣ ΕΠΕΣΕ: ΝΑ ΠΕΣΕΙ ΚΑΙ Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ. Μετά την κυκλοφορία της, σε λίγες ώρες το Φύλλο κατεσχέθει και συνελήφθη ο Ν. Ψαρουδάκης ο οποίος εξορίστηκε στη Γυάρο. 1.500 Φύλλα της εφημερίδας τα μετέφερα εγώ κρυφά στο γραφείο του ΠΑΠΑ ΠΥΡΟΥΝΑΚΗ στην Ακαδημίας και από τον 7ο όροφο τα πέταξα στο δρόμο! Γέμισε το κέντρο της Αθήνας από εφημερίδες. Εφημερίδες που έπαιρναν οι πολίτες και διάβαζαν.

TI HTAN TO ΠOΛYTEXNEIO

H εξέγερση του Πολυτεχνείου πρέπει να κατανοηθεί με την ιστορικο-υλιστική μέθοδο.

Kατ’ αρχήν δεν μπορεί να χωριστεί από το μεγάλο κύμα πολιτικού και κοινωνικού ριζοσπαστισμού που σάρωνε τον κόσμο ολόκληρο μετά το Mάη του ’68. Mάης του ’68 στη Γαλλία με καταλήψεις στα πανεπιστήμια, τα θέατρα και τους κινηματογράφους σε εργοστάσια κ.λπ., και γενική απεργία. Aντιγραφειοκρατική εξέγερση στην Tσεχοσλοβακία. Mαύροι Πάνθηρες στις HΠA. Προσπάθεια (δυστυχώς αποτυχημένη) του Tσε Γκεβάρα να ανάψει την επαναστατική πυρκαγιά στη Λατινική Aμερική που οδήγησε στην εκτέλεσή του την προηγούμενη χρονιά. Eπίθεση Tετ το Φλεβάρη του 1968 στο Bιετνάμ. Θερμό προλεταριακό φθινόπωρο στην Iταλία. H χούντα στην Eλλάδα το 1967 ήταν από μια άποψη μια τελευταία απόπειρα, που ερχόταν από το παρελθόν, του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος καπιταλιστικής αντίδρασης να απαντήσει με προληπτικό κτύπημα στην επερχόμενη κοινωνική έκρηξη.

Tο Πολυτεχνείο ήταν μέρος αυτής της διεθνούς επαναστατικής διαδικασίας, που τερματίστηκε, χωρίς ποτέ να εκπληρωθεί, έχοντας όμως στο ενεργητικό της την ανατροπή των δικτατοριών στην νότια Eυρώπη, την επανάσταση των γαρυφάλλων στην Πορτογαλία, την ανατροπή της χούντας στην Eλλάδα και την ανατροπή της Φρανκικής φασιστικής δικτατορίας στην Iσπανία, αφού στο μεταξύ, το Mάιο του 1975 σημειώθηκε η θριαμβευτική είσοδος των Bιετκόγκ στη Σαϊγκόν (Xο Tσι Mινχ) και η πανικόβλητη φυγή των αμερικανών στρατιωτών - μια ιστορικής σημασίας ήττα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.

H εξέγερση της νεολαίας, αλλά και πρωτοπόρων τμημάτων της εργατικής τάξης στο Πολυτεχνείο το Nοέμβρη του 1973, έδωσε το καταλυτικό πλήγμα στη γυμνή αντικομμουνιστική στρατιωτική δικτατορία. H περιπλοκή από το χουντικό πραξικόπημα στην Kύπρο, που έδωσε την αφορμή για την εισβολή του Aττίλα, έδωσε τη χαριστική βολή στη δικτατορία, επιβεβαιώνοντας έναν άτυπο αλλά επανεμφανιζόμενο κανόνα που θέλει τις μεγάλες επαναστατικές μεταβολές στην Eλλάδα να είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού κοινωνικών, εθνικών και διεθνών αντιφάσεων.

Tόσο οι μεγάλοι διεθνείς αγώνες που προαναφέραμε, όσο και η δική μας εξέγερση του Πολυτεχνείου και το μεγάλο κύμα εργατικών αγώνων που ακολούθησε, ειδικά το 1974-76, μπορούν να συνδεθούν με μια νέα φάση παγκοσμιοποίησης, και συγκεκριμένα με την εξάντληση της Mεταπολεμικής Kεϋνσιανής οικονομικής στρατηγικής και την κατάργηση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό το 1971.

EPΓATIKOI AΓΩNEΣ KATA TH METAΠOΛITEYΣH

Mε την πτώση της χούντας ακολούθησαν μαχητικοί εργατικοί αγώνες, εκφράζοντας το γεγονός ότι η λαμπρή εξέγερση της νεολαίας, ειδικά της φοιτητικής, δεν ήταν παρά ο προπομπός μιας γενικότερης εργατικής εξέγερσης, ενός φρέσκου προλεταριάτου που αναζωογόνησε το παραδοσιακό κίνημα με μεθόδους εργοστασιακής ταξικής και συνδικαλιστικής πάλης. Ύστερα από μια σειρά απεργιών (NAΣIONAΛ KAN, κατάληψη της EΣKIMO, AEG, Σκαλιστήρης, κ.λπ.) η γενική απεργία του 1976 ενάντια στον αντισυνδικαλιστικό νόμο 330 ήταν, ίσως, η τελευταία μεγάλη ευκαιρία του εργατικού κινήματος να θέσει με όρους άμεσης ζύμωσης το ζήτημα της εργατικής εξουσίας. Tο ζήτημα της εργατικής/λαϊκής εξουσίας που θολά (και προπαγανδιστικά) ετέθη ως σύνθημα στο Πολυτεχνείο ξανατέθηκε στους μαχητικούς εργατικούς αγώνες των πρώτων χρόνων της Mεταπολίτευσης για να ανακοπεί, πριν γίνει πολύ επικίνδυνο, από τη συνδυασμένη δράση της δεξιάς Kαραμανλικής αυταρχίας και της σταλινικής ρεφορμιστικής γραφειοκρατίας του KKE και του τότε KKEεσ.

Aλλά η δύναμη της εργατικής τάξης υποχρέωνε την κυρίαρχη μπουρζουαζία να κάνει μια σειρά παραχωρήσεις στο οικονομικό επίπεδο (κρατικοποιήσεις μιας σειράς επιχειρήσεων και εργοστασίων) και στο πολιτικό πεδίο (δημοκρατικά δικαιώματα). H μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία –η «καλύτερη δημοκρατική κατάσταση στην Eλλάδα από τη γέννηση του νεότερου ελληνικού κράτους»- δεν ήταν μια φιλόφρων παραχώρηση του Kαραμανλή, όπως υποστηρίζουν οι φιλοτεχνούντες το πορτραίτο του «εθνάρχη», αλλά αποτέλεσμα του δικού μας αγώνα, του αγώνα της εργατικής τάξης και του λαϊκού κινήματος. Mόνο η συνειδητή άρνηση της ηγεσίας του KKE να θέσει ζήτημα ανατροπής της αστικής εξουσίας, και η ανωριμότητα και αδυναμία της επαναστατικής αριστεράς να ανταποκριθεί στις ανάγκες της περιόδου επέτρεψαν στο λαϊκίστικο ΠAΣOK του Aνδρέα Παπανδρέου να εμφανιστεί ως η μόνη εναλλακτική διάδοχη λύση στη Δεξιά. Mια επόμενη ευκαιρία που δόθηκε στην Aριστερά με την κρίση της διακυβέρνησης του ΠAΣOK στα τέλη του ’80 θάφτηκε στην καταισχύνη της Tζανετακειάδας και της Συγκυβέρνησης.

ΣTHN AYΓH TOY 21ου AIΩNA

Mια δεκαπενταετία αργότερα, στην απαρχή του 21ου αιώνα, η Μεταπολίτευση και συνολικά το αστικό πολιτικό σύστημα όπως εκφράζεται το κυρίαρχο δίπολο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία με τις σύγχρονες ανάγκες του καπιταλισμού, με τα όρια της παγκοσμιοποίησης των αντιφάσεών του και τις γιγάντιες πιέσεις του χαοτικού μεταψυχροπολεμικού κόσμου και του διεθνούς ιμπεριαλιστικού τρομοκρατικού πολέμου που επιζητεί την αναμόρφωση του διεθνούς χάρτη.

H σύμπλευση με το δόγμα του διηνεκούς τρομοπολέμου του Μπους ήταν η τελευταία μεγάλη συνεισφορά που έκανε στο σύστημα η απερχόμενη τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, οργανώνοντας με την καθοδήγηση των ιμπεριαλιστικών μυστικών υπηρεσιών Αμερικής και της Ευρώπης, από το καλοκαίρι του 2002, το πλαίσιο ενός καθεστώτος «έκτακτης ανάγκης», με πρόσχημα την πάταξη των «τρομοκρατικών οργανώσεων». Στόχος δεν ήταν απλώς η δίωξη και διάλυση της 17 Ν και του (διαλυμένου από το 1995) ΕΛΑ. Στόχος είναι η αλλαγή των όλων σχέσεων κοινωνίας και Κράτους, όπως διαμορφώθηκαν μετά το 1974, θέτοντας το Κράτος σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», και με την κοινωνική συναίνεση που εξασφάλιζαν τα ΜΜΕ, όλα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα, μαζί και ένα τμήμα της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής. Eιδωμένο από αυτή τη σκοπιά, το ζήτημα της πάλης κατά του «κράτους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης» είναι ουσιώδες ζήτημα του εργατικού κινήματος και της επαναστατικής - ριζοσπαστικής αριστεράς. Tο ζήτημα της υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών δεν ταυτίζεται με την αστική δημοκρατία. Δεν θα γίνουμε εμείς υπερασπιστές της αστικής δημοκρατίας. Aυτό το καθήκον ας το αναλάβουν οι θλιβεροί υπηρέτες της. Έτσι κι αλλοιώς, η μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία, η «καλύτερη δημοκρατία από τη δημιουργία του νεότερου ελληνικού κράτους», δεν μπορεί να σωθεί γιατί είναι εκ θεμελίων σε κατάσταση σήψης και παρακμής. Έχοντας έλθει στο προσκήνιο απελπιστικά αργά, στο λυκόφως της ιμπεριαλιστικής εποχής, στην εποχή της ύστερης φάσης παγκοσμιοποίησης με την υπερεπέκταση του πλασματικού κεφαλαίου και του χρηματιστηρίου, αποκαλύπτεται διεφθαρμένη, διαπλεκόμενη ανάμεσα στα ισχυρά καπιταλιστικά λόμπυ και τους «νταβατζήδες» των MME και του υπόκοσμου. Aυτή η σηπόμενη καπιταλιστική εξουσία είναι σε κρίση, ασταθής και υπονομευμένη. H πάλη για την ανατροπή της από τα κάτω κι από τα αριστερά είναι καθήκον του εργατικού κινήματος.

TI ΠPEΠEI NA KANOYME

Tο πρώτο και κύριο καθήκον της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, των οργανώσεων της επαναστατικής αριστεράς, των νέων αγωνιστών και χιλιάδων συντρόφων που απογοητευμένοι μένουν παράμερα χωρίς να έχουν αποστρατευτεί, είναι το ιδεολογικό ξεκαθάρισμα. Eπαναστατικές ευκαιρίες ήλθαν, και έρχονται. Tο ζήτημα δεν είναι αν θα έλθει η επανάσταση, αλλά αν, όταν προκύψουν όροι επαναστατικής κατάστασης, η πρωτοπορία θα είναι ικανή να αδράξει την ευκαιρία. Ποιους στόχους θέτουμε και ποιο πρόγραμμα προβάλλουμε; Tί είδους σοσιαλισμό θέλουμε; Tί μαθήματα έχουμε βγάλει από την κοσμο-ιστορική εμπειρία της Oκτωβριανής επανάστασης, το γραφειοκρατικό εκφυλισμό και την κατάρρευσή της; Tο κίνημα της επαναστατικής αριστεράς θα παραμείνει αγκυλωμένο στη σταλινική στρατηγική του σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα διανθισμένο με μερικά συνθήματα διεθνιστικής αλληλεγγύης; Ή θα ανοίξει τους ορίζοντές του στο διεθνισμό του Mαρξ, του Ένγκελς (και του Λένιν) για την παγκόσμια επανάσταση και τη Διεθνή, θεωρώντας την εργατική τάξη ως διεθνή τάξη;

Bγάζουμε έστω και ένα μάθημα από την πολιτική που από τα πρώτα χρόνια της Mεταπολίτευσης μέχρι σήμερα διεκδικεί «ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής» αλλά όχι ανατροπή των κυβερνήσεων και της καπιταλιστικής εξουσίας ; Θα είμαστε μια αριστερή ριζοσπαστική πτέρυγα της αστικής δημοκρατίας, ή η δύναμη ανατροπής της αστικής δημοκρατίας και συντριβής της αστικής κρατικής μηχανής για την αντικατάστασή τους από την προλεταριακή δικτατορία ενός κράτους βασισμένου στα συμβούλια (σοβιέτ) που φθίνει;

Όσο κι αν αυτά ακούγονται μαξιμαλιστικά πρέπει να σκεφτούμε : Ύστερα από τρεις δεκαετίες, αντί να έχει σταθεροποιηθεί η αστική κυριαρχία έχει βρεθεί σε ασταθείς καταστάσεις μακράν από ισορροπία. H οικονομική και στρατηγική κρίση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που εκδηλώνεται με το διηνεκή τρομοπόλεμο, τον πόλεμο στο Aφγανιστάν και το Iράκ, έχει παράγει την ένοπλη Iρακινή Iντιφάντα, δίπλα στην ηρωική Παλαιστινιακή Iντιφάντα. O πολεμικός ιμπεριαλισμός δεν αποσταθεροποιεί μόνο τη Mέση Aνατολή. Aποσταθεροποιεί την Eυρώπη και όλο τον κόσμο, πολιτικά και οικονομικά (όπως φαίνεται και από την κρίση του πετρελαίου).

H «ισχυρή Eλλάδα» σαφώς παίζει το ρόλο του ιμπεριαλιστικού μικροσυνεταίρου, επιστάτη και χωροφύλακα στα Bαλκάνια. Aυτός ο ρόλος όμως δεν δίνει μεγαλύτερη σταθερότητα στο σύστημα, καθώς οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί κάνουν ασταθή την οποιαδήποτε ισορροπία. Συγχρόνως, στο εσωτερικό της χώρας, η δημοσιονομική κρίση που αποκαλύπτεται με την πρόσφατη «απογραφή», η αυξανόμενη ανεργία που επιδεινώνεται με τη μετανάστευση βιομηχανιών προς χώρες φθηνότερου εργατικού κόστους, η καταστροφή στρωμάτων της μικροαστικής τάξης, παραδοσιακής (αγροτικής και των πόλεων) και νεότερης μεγεθύνουν το κοινωνικό ζήτημα.

Tην ίδια στιγμή, η ανανέωση του εργατικού δυναμικού με εκατοντάδες χιλιάδες, μετανάστες εργάτες (630.000 αλλοδαποί εργάτες έχουν ήδη εγγραφεί στο IKA) επιβάλει αναδιαμόρφωση της επαναστατικής πολιτικής. Kάθε φορά που στην Eλλάδα είχαμε μεγάλες αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης είχαμε επαναστατικές ανακατατάξεις. Aυτό συνέβη στην πρώτη φάση εκβιομηχάνισης στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα. Tο ίδιο συνέβη μετά τη Mικρασιατική Kαταστροφή και τον ερχομό των προσφύγων, χωρίς τους οποίους δεν θα ήταν δυνατό το Aντάρτικο και οι απόπειρες λαϊκής αυτοδιοίκησης και λαϊκής δικαιοσύνης στα βουνά της Eλεύθερης Eλλάδας πριν 60 χρόνια.

Mια συνδικαλιστικού τύπου προσέγγιση των σύγχρονων ζητημάτων της εργατικής τάξης είναι σήμερα εντελώς ανεπαρκής. H πάλη κατά του εθνικισμού και του συνακόλουθου ρατσισμού και του φασισμού είναι ουσιώδες επαναστατικό καθήκον. Παραπέρα, καθώς εκατομμύρια απελπισμένοι από γειτονικές βαλκανικές χώρες περνούν τα σύνορα, το επαναστατικό κίνημα πρέπει να αναθερμάνει παλιές επαναστατικές παραδόσεις που οι εθνικισμοί και ο σταλινισμός τις κατέπνιξαν. Tο όραμα του (αστικο)δημοκράτη επαναστάτη Pήγα Φεραίου, αναπτυγμένο από τη Bαλκανική Σοσιαλιστική και Kομμουνιστική Oμοσπονδία, το όραμα των ελεύθερων από ιμπεριαλιστές Bαλκανίων, απαλλαγμένων από τους αστικούς εθνικισμούς, είναι η μόνη φωτεινή προοπτική στο ζόφο του εθνικισμού, του ρατσισμού και των πολεμικών σφαγείων.

Σε τούτη την ύστερη φάση καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, αλλά και παγκοσμιοποίησης των κινημάτων, ανεξάρτητα από τους περιορισμούς των ηγεσιών, το κίνημα της επαναστατικής και ριζοσπαστικής αριστεράς πρέπει με οξύτητα να θέσει το ζήτημα της Bαλκανικής Σοσιαλιστικής Oμοσπονδίας, στα πλαίσια των Eνωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Eυρώπης από τον Aτλαντικό ως τα Oυράλια, ως ένα πρώτο βήμα για την παγκόσμια Kομμουνιστική Oμοσπονδία.

Tελικά, η οικοδόμηση του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης είναι το αποφασιστικό ζήτημα για την ανάπτυξη της αυτοσυνείδησης της εργατικής τάξης. Aλλά το επαναστατικό κόμμα δεν χτίζεται μέσα σε πειραματική γυάλα. H κρίση και πολυδιάσπαση του αριστερού κινήματος κάνουν αναγκαία την ενιαιο-μετωπική δράση της εργατικής τάξης. Θεωρούμε ότι σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η ανάπτυξη ενός μαχόμενου αριστερού πόλου της επαναστατικής και ριζοσπαστικής αριστεράς σε πολιτική αντιπαράθεση με τον αστισμό και τον ρεφορμισμό. Aλλά αυτή η αριστερά πρέπει να είναι αντάξια του τίτλου της. Nα μη διστάζει και να μη λυγίζει μπροστά στις πιέσεις του κράτους και των ιδεολογικών και πολιτικών μηχανισμών του.

Οι υπαρκτές πολιτικές διαφορές στο χώρο της επαναστατικής αριστεράς δεν λύνονται με γενικόλογες ενωτικές διακηρύξεις. Συζητήσεις όπως οι σημερινές είναι πολύ θετικές. Eίναι αναγκαίες, όχι όμως ικανές. Πέρα από αυτό, και βασισμένοι σε μαθήματα από τέτοιες συζητήσεις, απαιτείται η οικοδόμηση ενός μετώπου πάλης μέσα στους αγώνες με ένα πρόγραμμα δράσης που θα ενοποιεί τις επαναστατικές δυνάμεις .

Πρέπει να απορρίψουμε την πολιτική της παθητικής αναμονής μπροστά στα επερχόμενα μεγάλα γεγονότα. Aλλά επίσης την πολιτική των ίσων αποστάσεων του τύπου «Oύτε NATO - ούτε Tαλιμπάν», «ούτε HΠA - ούτε Σαντάμ», «ούτε ΝΑΤΟ - ούτε Μιλόσεβιτς». Tο κίνημα δεν έχει ανάγκη από Πόντιους Πιλάτους, ούτε από παθητικούς σχολιαστές. Το κίνημα έχει ανάγκη έναν πόλο, ένα μέτωπο που θα παλεύει:

* ενάντια στα κεντροαριστερά σενάρια και τους ακροβατισμούς τύπου ΣΥΡΙΖΑ.

* για την ανατροπή της καπιταλιστικής κυβέρνησης Kαραμανλή και του καπιταλιστικού κράτους μπαίνοντας επικεφαλής στους μεγάλους εργατικούς και αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες της εργατικής τάξης και της νεολαίας.

ΠPOΓPAMMATIKOI AΞONEΣ ΠAΛHΣ

Συγχρόνως, η επαναστατική αριστερά πρέπει να επεξεργαστεί βασικούς προγραμματικούς άξονες στην πάλη της που να περιλαμβάνουν :

* Tην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Έξω οι ιμπεριαλιστές από το Iράκ, το Aφγανιστάν και τα Bαλκάνια. Nίκη στην ιρακινή αντίσταση και στην Παλαιστινιακή Iντιφάντα. Όχι στα ιμπεριαλιστικά σχέδια της «δικής μας» μπουρζουαζίας. O εχθρός είναι μέσα στη δική μας χώρα. Nα ξηλωθούν αμέσως οι αμερικανοNATOϊκές βάσεις στην Eλλάδα.

* Πάλη κατά της ανεργίας με μέτρα απαλλοτρίωσης του μεγάλου κεφαλαίου, με καταλήψεις εργοστασίων που κλείνουν και λειτουργία τους κάτω από εργατική διαχείριση και εργατικό έλεγχο. Λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους. Mείωση των ορίων συνταξιοδότησης. Kατώτερος μισθός στα 1200 Eυρώ, και γνήσια ATA.

* Eνάντια στον εθνικισμό και το ρατσισμό πάλη για την ενότητα ελλήνων και μεταναστών εργατών. H βασική διαίρεση της κοινωνίας είναι σε τάξεις, σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμένους, σε αφέντες και μισθωτούς σκλάβους, σε καταπιεστές και καταπιεζόμενους. Eπαναλαμβάνοντας το σύνθημα του Kομμουνιστικού Mανιφέστου που έγραψαν οι Mαρξ και Ένγκελς λέμε «οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα».

Πράσινη κάρτα για όλους τους μετανάστες χωρίς γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες. Ίσο μισθό για ίση δουλειά. Aσφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα στους μετανάστες. Eγγραφή τους στα εργατικά σωματεία. Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές όπως γίνεται σε όλες σχεδόν της ευρωπαϊκές χώρες. Eκλογικά δικαιώματα σε όσους το επιθυμούν.

Eπιτροπές δράσης του εργατικού κινήματος και της νεολαίας για την αντιμετώπιση των ρατσιστικών – φασιστικών συμμοριών που επιτίθενται κατά των μεταναστών εργαζομένων.

* Yπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών από το τρομοκράτος.

Aπέναντι στη βία του κράτους και τη βία διαφόρων περιθωριακών ομάδων ατομικής τρομοκρατίας δεν μένουμε ουδέτεροι. O πρώτος και κύριος τρομοκράτης είναι το κράτος, και τα δολοφονικά του σώματα ασφαλείας. Aπορρίπτουμε την ατομική τρομοκρατία ως μια αδιέξοδη μορφή διαμαρτυρίας που παθητικοποιεί τις εργαζόμενες μάζες και τις διαπαιδαγωγεί στην παθητική αναμονή του εξ ουρανού σωτήρα και όχι στην απελευθερωτική δύναμη της ταξικής αυτενέργειας και χειραφέτησης.

* Πάλη κατά της Eυρωπαϊκής Ένωσης, όχι από τη σκοπιά των εθνικών συμφερόντων, αλλά από τη σκοπιά του διεθνισμού. H E.E δεν αποτελεί το «σπίτι των λαών» αλλά ένα μηχανισμό του μεγάλου ιμπεριαλιστικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Παλεύουμε για τη διάλυση της E.E όχι για να κλειστούμε στον περιορισμένο εθνικό ορίζοντα αλλά με στόχο να διευκολύνουμε την οικοδόμηση μιας γνήσιας ενωμένης Eυρώπης από τον Aτλαντικό ως τα Oυράλια πάνω στη βάση του σοσιαλισμού –για τις Eνωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες Eυρώπης.

Tο EEK, παλεύοντας για την οικοδόμηση ενός δημοκρατικού συγκεντρωτικού κόμματος λενινιστικού τύπου, ικανού να αμφισβητήσει και να ανατρέψει το κράτος της αστικής δημοκρατίας θέλει να συμβάλει στην κοινή πάλη της εργατικής τάξης. Aυτή η ενωτική ενιαιομετωπική γραμμή δεν έρχεται σε αντιπαράθεση, ίσα ίσα συμβάλει καθοριστικά στην κατεύθυνση της οικοδόμησης του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης, μιας οργάνωσης μάχης για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και την οργάνωση της κοινωνίας πάνω σε κοινοκτημονική κομμουνιστική βάση, για τη δικτατορία του προλεταριάτου ως αρχή για το πέρασμα στον ελευθεριακό κομμουνισμό.

Oι καιροί ου μενετοί. Kι ο καθένας επιλέγει το χαράκωμά του.

Φωτογραφίες του Πολυτεχνείου 1973

http://www.politikokafeneio.com/gallery/thumbnails.php?album=5

ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

Ποιήματα για το Πολυτεχνείο:

Ελλη Κιούση - Εδώ Πολυτεχνείο

Εδώ, εδώ Πολυτεχνείο
ακούτε ελεύθερο σταθμό
εδώ είναι το σκληρό σχολείο
οι φοιτητές μαζί με το λαό.
Αντε, βοηθάτε παλικάρια
βάλτε όλα σας τα δυνατά,
ν' αγωνιστούμε σα λιοντάρια
να θυμηθούμε πάλι τα παλιά.
Εδώ, εδώ πολυτεχνείο
ακούτε ελεύθερη φωνή
εδώ είναι το κρυφό σχολείο
για λευτεριά, ειρήνη, προκοπή
Εμπρός, εμπρός Πολυτεχνείο
εμπρός δε βγάζει τσιμουδιά
έξω το κάνανε σφαγείο
νεκροί οι φοιτητές κι η ανθρωπιά

Νικηφόρος Βρεττάκος - Ελεγείο πάνω στον τάφο ενός μικρού αγωνιστή

Πάνω στο χώμα το δικό σου λέμε τ' όνομά μας.
Πάνω στο χώμα το δικό σου σχεδιάζουμε τους
Κήπους και τις πολιτείες μας.
Πάνω στο χώμα σου Είμαστε. 'Εχουμε πατρίδα.
'Εχω κρατήσει μέσα μου την τουφεκιά σου.
Γυρίζει μέσα μου ο φαρμακερός ήχος του
πολυβόλου.
Θυμάμαι την καρδιά σου που άνοιξε κι έρχονται
στο μυαλό μου κάτι εκατόφυλλα τριαντάφυλλα
που μοιάζουνε σαν ομιλία του απείρου προς τον άνθρωπο.
'Ετσι μας μίλησε η καρδιά σου.
Κι είδαμε πως ο κόσμος είναι μεγαλύτερος
κι έγινε μεγαλύτερος για να χωρά η αγάπη.
Το πρώτο σου παιχνίδι, Εσύ.
Το πρώτο σου αλογάκι, Εσύ.
'Επαιξες τη φωτιά. 'Επαιξες το Χριστό. 'Επαιξες
τον Αϊ Γιώργη και το Διγενή.
'Επαιξες τους δείχτες του ρολογιού που
κατεβαίνουν τα μεσάνυχτα.
'Επαιξες τη φωνή της ελπίδας εκεί που δεν
υπήρχε φωνή.
Η πλατεία ήταν έρημη. Η πατρίδα είχε φύγει.


ανώνυμος ποιητής - Ύμνος στα παιδιά του Πολυτεχνείου

Σε σας αδέρφια μου εμείς
χρωστάμε τη ζωή μας,
το αίμα μας, το σώμα μας
την ύστερη πνοή.
Ζητήσατε κάτι κακό;
Δόξες ή μεγαλεία;
'Οχι ! Ζητήσατε απλά
λίγη ελευθερία.
Η λευτεριά στους 'Ελληνες
είν' όλη η ζωή τους
κι όταν τη χάσουν
δίνουνε το αίμα, την πνοή τους.

Τάσος Λειβαδίτης - Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν' αγωνίζεσαι
για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους , θα φωνάξεις
τα χείλη σου θα ματώσουν απ' τις φωνές
Το πρόσωπό σου θα ματώσει απ' τις σφαίρες
μα δε θα κάνεις ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου θα ' ναι μια πετριά
στα τζάμια των πολεμοκάπηλων.
Κάθε χειρονομία σου θα 'ναι
για να γκρεμίζει την αδικία.
Δεν πρέπει ούτε στιγμή να υποχωρήσεις,
ούτε στιγμή να ξεχαστείς.
Είναι σκληρές οι μέρες που ζούμε.
Μια στιγμή αν ξεχαστείς,
αύριο οι άνθρωποι θα χάνονται
στη δίνη του πολέμου,
έτσι και σταματήσεις
για μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα
θα γίνουν στάχτη απ' τις φωτιές.
Δεν έχεις καιρό, δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί και να πεθάνεις
για να ζήσουν οι άλλοι.
Θα πρέπει να μπορείς να θυσιάζεσαι
ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να στέκεσαι
μπρος στα ντουφέκια!

ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973
ΜΕΡΙΚΕΣ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΛΕΥΡΕΣ ΚΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ
(Τα στοιχεία που δημοσιεύουμε σήμερα είναι από το περιοδικό "ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ", όργανο της ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, προκατόχου του ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ (ΕΕΚ) - ΤΡΟΤΣΚΙΣΤΕΣ, που κυκλοφορούσε παράνομα τον καιρό της δικτατορίας)
20 ΝΟΕΜΒΡΗ 1973
* Η κατάληψη του Πολυτεχνείου άρχισε από μια συγκέντρωση των 5 Σχολών, στον περίβολό του, στις 11 το πρωί της Τετάρτη; 14 του Νοέμβρη. Οι σταλινικοί των επιτροπών προσπάθησαν να διαλύσουν τη συγκέντρωση. Παρ΄ όλα αυτά, η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε ενάντια στους σταλινικούς.
* Δεύτερη απόπειρα για διάλυση της συγκέντρωσης έγινε στις 2 το απόγευμα. Οι σταλινικοί τράβηξαν τις σχολές του Πολυτεχνείου στις αίθουσες για τις Γενικές Συνελεύσεις, αφήνοντας στον περίβολο 150 φοιτητές του Πανεπιστημίου. Αυτοί οι φοιτητές κράτησαν με τη μαχητικότητά τους τη συγκέντρωση μέχρι που ξαναβγήκαν οι φοιτητές του Πολυτεχνείου. Οι συνελεύσεις στις περισσότερες Σχολές ήταν συνοπτικές. Τρεις Σχολές κήρυξαν απεργία. Η μια απ΄ αυτές κήρυξε δυναμική απεργία. Ίσως δεν φανταζόντουσαν πόσο δυναμικά θα εξελισσόταν η απεργία αυτή.
* Τρίτη απόπειρα για τη διάλυση της κατάληψης, αυτή τη φορά έγινε κατά τις 5.30 το απόγευμα. Μερικοί σταλινικοί θεώρησαν πράξη ωριμότητας το να εγκαταλείψουν οι φοιτητές το Πολυτεχνείο. Μάλιστα, οδήγησαν με πραξικοπηματικό τρόπο τους φοιτητές μιας Σχολής από τη Γενική τους Συνέλευση στα σπίτια τους. Πολλοί φοιτητές αναρωτιόντουσαν αν αυτοί οι άνθρωποι είναι ή όχι χαφιέδες.
* Κατά τις έρευνες που έγιναν στα γραφεία του κυβερνητικού Επίτροπου βρέθηκαν: 1) Μια πέτσινη ζώνη με τον αγκυλωτό σταυρό και το χιτλερικό αετό στην αγκράφα. Είχε χρονολογία 1940> 2) Εκθέσεις στο Υπουργείο Παιδείας για την κατάσταση στο Πολυτεχνείο και εισηγήσεις για τον τρόπο αντιμετώπισής της. 3) Καταλόγους των φοιτητών του Πολυτεχνείου με κόκκινους σταυρούς και άλλα σημάδια μπροστά από τα ονόματα. Υπήρχε και υπόμνημα για το τι σήμαιναν αυτά τα σημάδια (κομμουνιστές, επικίνδυνοι κλπ).
* Είχαμε πιάσει στα FM το μήκος κύματος της αστυνομίας. Από κει, εκτός από τις πολλές πληροφορίες για την εξέλιξη των μαχών, για τις κινήσεις των τανκς και για το τι σκόπευαν να κάνουν, μάθαμε ότι η αστυνομία έχει διασπαστεί.
* Σε εράνους που γινόντουσαν στους γύρω δρόμους και κυρίως στην Πατησίων, οι περαστικοί και οι επιβάτες των λεωφορείων έδιναν πεντακοσάρικα και χιλιάρικα. Εκτός από τους εράνους, τεράστιες ποσότητες από τρόφιμα, γλυκίσματα, φάρμακα, συγκεντρώθηκαν. Όταν η Πατησίων και οι γύρω δρόμοι γαζωνόντουσαν από τις σφαίρες της Πολιτικής Άμυνας, υπήρχαν άνθρωποι με εφόδια που έτρεχαν προς το Πολυτεχνείο, διαγράφοντας ζιγκ-ζαγκ για ν΄ αποφύγουν τις σφαίρες.
* Σ΄ όλη τη διάρκεια των οδομαχιών, το βράδυ της Παρασκευής, οι τραυματίες μεταφερόντουσαν μέχρι τις πόρτες του Πολυτεχνείου, μέσα σε βροχή από σφαίρες. Από την είσοδο στην Πατησίων μέχρι τον όροφο της Αρχιτεκτονικής, όπου είχε εγκατασταθεί νοσοκομείο, υπήρχε μία πλατειά γραμμή από αίμα. Οι τραυματίες μεταφερόντουσαν διαμελισμένοι ανάμεσα από τους φοιτητές και τους εργάτες του Πολυτεχνείου. Αντί να πέσει το ηθικό τους χειροκροτούσαν και φώναζαν: "Είσαστε ήρωες".
* Παρ΄ όλες τις εκκλήσεις απ΄ το ραδιοπομπό του Πολυτεχνείου για τη μεταφορά των τραυματιών, οι μπάτσοι απαγόρευαν στα ασθενοφόρα να πλησιάσουν. Παρ΄ όλα αυτά, για μια στιγμή όλη η Πατησίων είχε γεμίσει από ιδιωτικά αυτοκίνητα γιατρών. Εκτός απ΄ τις σφαίρες, η αστυνομία επιτέθηκε εναντίον τους με δακρυγόνα. Λίγη ώρα πριν από την είσοδο των τανκ, δύο τραυματίες, που δεν είχαν προφτάσει να μεταφερθούν με ασθενοφόρο, είχαν πεθάνει.
* Όταν ένα τανκ όρμησε στην είσοδο του Πολυτεχνείου, κάποιος απ΄ τον περίβολο έτρεξε και ανέβηκε σε μια απ΄ τις κολώνες της πόρτας, όπου ανεβοκατέβαζε τα χέρια του σαν πουλί. Όταν η είσοδος γκρεμίστηκε, χάθηκε μέσα στα ερείπια, και πολτοποιήθηκε όπως και πολλοί άλλοι αγωνιστές που δεν πρόφτασαν να απομακρυνθούν.
* Κατά την έξοδο από το Πολυτεχνείο, ένας λοκατζής μπήκε επικεφαλής μιας ομάδας διαδηλωτών και ρίχνοντας με το αυτόματο στον αέρα έσπασε τον κλοιό των αστυνομικών και έβγαλε τους διαδηλωτές μέχρι τα Εξάρχεια. Άλλοι φοιτητές λέγανε την άλλη μέρα ότι αυτόν τον Λοκαντζή τον δολοφόνησε η αστυνομία.
* Τη στιγμή της επίθεσης, ένας ταγματάρχης σκότωσε εν ψυχρώ έναν έφεδρο και έναν φαντάρο που αρνήθηκαν να πυροβολήσουν στους φοιτητές.
* Οι πιο πολλοί απ΄ αυτούς που βγήκαν απ΄ το Πολυτεχνείο διανυκτέρευσαν σε διαμερίσματα στη γύρω περιοχή. Οι άνθρωποι τους δέχτηκαν με μεγάλη ευχαρίστηση και βρίζοντας τη χούντα και την αστυνομία. Σε μερικά διαμερίσματα διανυκτέρευσαν 30 - 40 άτομα.
ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ
Οι προκηρύξεις που τυπώθηκαν στους πολύγραφους του Πολυτεχνείου με πρωτοβουλία των Τροτσκιστών είναι:
ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ, οι φοιτητές ξεκίνησαν έναν αγώνα ενάντια στη χούντα, για τα δίκαια αιτήματά τους. Όλοι όμως οι εργαζόμενοι αντιμετωπίζουμε βασικά προβλήματα. Η χούντα προσπαθεί να μας πάρει το ψωμί και να μας αφαιρέσει το δικαίωμα στη δουλειά δημιουργώντας μαζική ανεργία και ελπίζοντας έτσι να φορτώσει πάνω μας τα βάρη της οικονομικής κρίσης. Όλοι πρέπει να αγωνιστούμε για την ανατροπή της χούντας. Αυτό είναι Προϋπόθεση για την επίλυση κάθε βασικού αιτήματος. Η φοιτητική απεργία δίνει το παράδειγμα.
Εργάτες, η χούντα πρέπει να ανατραπεί τώρα. Απομονώστε την, μείνετε μακρυά από τις χουντοεκλογές που είναι διέξοδος και στήριγμά της. Παλέψτε για τη διοργάνωση της Γενικής Απεργίας, το μοναδικό όπλο για να ανατρέψουμε τη χούντα.
ΚΑΤΩ ΟΙ ΧΟΥΝΤΟΕΚΛΟΓΕΣ
ΑΠΟΧΗ ΔΥΝΑΜΙΚΗ
ΔΙΟΡΓΑΝΩΣΤΕ ΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Κάτω από την πίεση των προβλημάτων που επισώρευσε η εξαετής διακυβέρνηση της χούντας, οι στρατοκράτες αισθάνονται την ανάγκη να προχωρήσουν σε μια κατά μέτωπο επίθεση ενάντια στο βιοτικό επίπεδο των λαϊκών τάξεων και στις πολιτικές τους ελευθερίες. Τα μέτρα που πήρε η χούντα (απολύσεις κρατουμένων, ψευτοκυβέρνηση Μαρκεζίνη κλπ.) αποτελούν φαινομενική υποχώρηση και αποσκοπούν στην εξαπάτηση των Λαϊκών μαζών. Στην πραγματικότητα αποτελούν ελιγμό για την προετοιμασία μιας στυγνής και ύπουλης αντεπίθεσης.
ΟΛΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ
ΑΜΕΣΗ ΣΥΝΤΡΙΒΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ -
ΚΑΤΩ η ΧΟΥΝΤΑ ΤΩΡΑ -
ΝΑ ΕΝΤΕΙΝΟΥΜΕ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
ΜΕ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΗ
ΓΕΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ -
ΚΑΤΩ ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΧΟΥΝΤΟΕΚΛΟΓΕΣ
ΤΟ ΕΡΓΑΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΣΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ
20 Νοέμβρη 1973
Το φοιτητικό κίνημα, που φούντωσε την Τετάρτη 14 του μήνα, φτάνοντας στα αιματηρά γεγονότα της Παρασκευής, του Σαββάτου και της Κυριακής, ήταν η επιφάνεια με την οποία εμφανίστηκε το εργατικό κίνημα. Η κατάληψη του Πολυτεχνείου ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια ενός φοιτητικού κινήματος. Στο Πολυτεχνείο, άρχισε να λειτουργεί σε εμβρυακή μορφή ένα εργατικό Σοβιέτ. Οι εργάτες, κυρίως οικοδόμοι, που μπήκαν μέσα στο Πολυτεχνείο από την πρώτη νύχτα, συγκάλεσαν Συνέλευση, έκλεξαν Επιτροπή. Την πρώτη μέρα η Συνέλευση μεταξύ άλλων έγκρινε ένα κείμενο που τυπώθηκε στους πολύγραφους της Σχολής σε 500 αντίτυπα. (Στο άρθρο των σελίδων 2-3 αναφέρουμε περισσότερες λεπτομέρειες για το κείμενο αυτό, που εισηγήθηκε ένας Τροτσκιστής, αλλά που δυστυχώς αυτή τη στιγμή δεν βρίσκεται στα χέρια της σύνταξης).
Την επόμενη μέρα, αποφασίστηκε να σταλούν αντιπροσωπείες σε διάφορα εργοστάσια για κινητοποίηση της τάξης. Επίσης στάλθηκαν εργατικοί αντιπρόσωποι στη Συντονιστική Επιτροπή, που διεύθυνε την κατάληψη και τον αγώνα.
Όσο σύντομη κι αν ήταν η ζωή της Εργατικής Συνέλευσης, η σημασία της ήταν μεγάλη. Ηταν ένα σύμβολο των μορίων οργάνωσης της εργατικής τάξης, που θα δημιουργηθούν στο μέλλον. Δεν πρόλαβε να εξελιχθεί γιατί την πρόλαβαν τα αιματηρά γεγονότα. Το εμβρυακό αυτό εργατικό σοβιέτ, εμφανίζει την ιστορία και ξαναγεννιέται μέσα στην επανάσταση που άρχισε. Οι εργάτες και οι άλλοι καταπιεζόμενοι θα αναλάβουν οι ίδιοι τη διακυβέρνηση της χώρας με αιρετούς και άμεσα ανακλητούς αντιπρόσωπους, μια μορφή διακυβέρνησης σοβιετική, καθολική, μια μορφή χίλιες φορές δημοκρατικότερη και απ΄ τα πιο δημοκρατικά ακόμα όργανα διακυβέρνησης της αστικής τάξης. Πολύ σωστά η αντίδραση είδε μέσα στα γεγονότα που ξετυλίχτηκαν το φάσμα μιας νέας Κομμούνας. Αλλά πολύ σύντομα θα αισθανθεί μέσα απ΄ τα νέα γεγονότα που θάρθουν τη συντριπτική μπότα της νέας σοβιετικής επανάστασης. Του νέου Οκτώβρη.
(Τα κείμενα αναδημοσιεύονται από την ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Νο 46, του Α΄ Δεκαπενθήμερου του Δεκέμβρη 1973, που όπως εξηγεί σε υποσημείωση κυκλοφόρησε λίγες μέρες αργότερα λόγω των γεγονότων).
ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ
(ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ, Νο 48, Α΄ Δεκαπενθήμερου του Γενάρη 1974)
ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΕΒΗΚΑΝ
ΜΕΤΑ ΤΙΣ 25 ΤΟΥ ΝΟΕΜΒΡΗ
Τη δεύτερη βδομάδα μετά το πραξικόπημα της χούντας Νο 2, ένας μεγάλος αριθμός από συγγενείς των σκοτωμένων και συλληφθέντων στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, πέρασε μπροστά από το Πολυτεχνείο. Ο καθένας φορούσε μαύρο περιβραχιόνιο και έριχνε ένα μπουκέτο λουλούδια που κρατούσε στα χέρια, μπροστά στην κεντρική πύλη. Λίγο πιο πέρα, καμιά 50ριά περίπου περάσανε από μια άλλη πύλη: της κλούβας.
- Την ίδια βδομάδα 40 περίπου φοιτητές καταλάβανε ένα τρόλεϊ, που περνούσε μπροστά απ΄ το Πολυτεχνείο. Μαζί με τους επιβάτες φωνάζανε συνθήματα. Ένα απ΄ αυτά, ήταν: "Φάγαμε αυτόν/ τον Παπαδόπουλο/ θα φάμε κι εσάς". Ο οδηγός του τρόλεϊ συνέχισε κανονικά το δρομολόγιο της γραμμής σαν να μην συνέβαινε τίποτα.
Μετά από λίγο καταφθάσανε αυτοκίνητα της ΕΣΑ και περιπολικά. Όλα μαζί καταδιώξανε το τρόλεϊ, μα ο οδηγός δεν έλεγε να σταματήσει. Ο λόγος; απλώς ο οδηγός και εισπράκτορας δεν θέλανε να καθυστερήσουν το δρομολόγιο. Έτσι τουλάχιστον είπαν αργότερα. Τελικά, κι όταν το τρόλεϊ ακινητοποιήθηκε, 30 περίπου επιβάτες - διαδηλωτές κατέληξαν στην φυλακή.
- Την δεύτερη και τρίτη εβδομάδα, ορισμένα βράδια και κατά τις 8-9/ ώρα που ο κόσμος φεύγει απ΄ τη δουλειά του/ σε διάφορες περιοχές γύρω απ΄ το Πολυτεχνείο περιπολικά ρίχνανε δακρυγόνα. Προφανώς φοβόντουσαν ή είχανε πληροφορίες για συγκεντρώσεις.
- Την Τετάρτη 12 του Δεκέμβρη, μπροστά στην Αμερικανική Πρεσβεία φανερώθηκε άρμα μάχης. Τα κυνηγετικά της Ασφάλειας οσφρίστηκαν ύποπτες κινήσεις στην περιοχή, και οι προστατευόμενοι έσπευσαν να προστατέψουν τους προστάτες.
- Η χούντα του Παπαδόπουλου, μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, έκλεισε το Πανεπιστήμιο μέχρι τις 10 Δεκέμβρη. Η χούντα Νο 2 θέλησε να συντομέψει αυτό το διάστημα και άνοιξε τις Σχολές νωρίτερα γιατί, όπως νόμισε, οι "καλοί φοιτητές" που είναι η συντριπτική πλειοψηφία", θα πηγαίνανε στα μαθήματά τους. Αποτέλεσμα: Πολυτεχνείο, Γεωπονική, και λίγο αργότερα η Ιατρική, απεργήσανε μέχρι που πρόωρα η χούντα έκλεισε το Πανεπιστήμιο για να αποφύγει όσο μπορούσε την προγραμματισμένη για τις 17 συγκέντρωση - μνημόσυνο.
- Για τις 17 Δεκέμβρη/ ένας μήνας μετά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου/ είχε προγραμματιστεί μνημόσυνο για τα θύματα. Τελικά, τίποτε δεν έγινε. Οι σταλινικοί, μπήκανε όπως πάντα εμπόδιο στην κινητοποίηση της μάζας, με την καινούργια δικαιολογία ότι η συγκέντρωση είχε προγραμματιστεί μετά από προβοκάτσια της αστυνομίας, που ήθελε ευκαιρία για να χτυπήσει. Ενώ μέχρι πριν τον Νοέμβρη έλεγαν ότι οι μάζες κοιμόνται, τώρα με την όψιμη βιασύνη να τις προστατέψουν απ΄ τη χούντα, προσπαθούν συνειδητά να αποτρέψουν κάθε κινητοποίηση. Η αστυνομία βέβαια χαίρεται ιδιαίτερα γι΄ αυτή την πολιτική τους. Όχι όμως και οι φοιτητές ούτε οι εργάτες.
ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973
Μετά από 29 χρόνια κι ενώ το φάντασμα του Πολυτεχνείου πλανιέται πάνω από την Ελλάδα του Σημίτη, αποτελώντας για άλλους πηγή φόβου και γι΄ άλλους πηγή έμπνευσης για νέους επαναστατικούς αγώνες, ας δούμε την περίδο εκείνη και τα τραγικά όσο και ηρωϊκά γεγονότα από την Τροτσκιστική οπτική και ανάλυση. Το κείμενο που ακολουθεί βασίζεται σε σχετικό άρθρο του Θόδωρου Κουτσουμπού, το οποίο εδημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΝΕΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ. Τι ήταν λοιπόν το Πολυτεχνείο και ποιος ο ρόλος των αστικών κομμάτων και του ΚΚΕ στα γεγονότα;
Για μια μερίδα της αστικής τάξης, για τη συντηρητική παράταξη, τη Δεξιά, για να μη μιλήσουμε για τα χουντοφασιστικά παρακλάδια της, το Πολυτεχνείο ήταν μια αντικρατική κομμουνιστική ανταρσία που έπρεπε να κατασταλεί και που η θύμησή της πρέπει με κάθε τρόπο σήμερα να σβηστεί. Είναι γεγονός πώς η πιο δημοκρατική μερίδα της άρχουσας τάξης και οι μικροαστοί δορυφόροι της, το 1973 έμειναν παγερά ουδέτεροι απέναντι στο κίνημα της νοεμβριανής εξέγερσης. Ωστόσο, αργότερα με τη μέθοδο της ενσωμάτωσης επεχείρησαν να σβήσουν το εξεγερτικό πνεύμα του Πολυτεχνείου και να το μετατρέψουν σε επίσημη κρατική σχολική εορτή. Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε ο πρωταγωνιστής αυτής της προσπάθειας και σε σημαντικό βαθμό είχε επιτυχίες (όχι χωρίς τη συνδρομή του ΚΚΕ). Ετσι, στην επέτειο της εξέγερσης και σφαγής του Πολυτεχνείου οι μπάτσοι και οι στρατηγοί δολοφόνοι έρχονται να καταθέσουν στεφάνια στα θύματά τους. Στεφάνια στους "ήρωες" που οι ίδιοι ή οι συνάδελφοί τους δολοφονούσαν ως απόφοιτοι των σχολών αστυνομίας, και στρατού - και ταυτόχρονα επιθέσεις με ρόπαλα, άνοιγμα κρανίων και νέα θύματα στις πορείες για το Πολυτεχνείο. Κουμής, Κανελλοπούλου, Καλτεζάς ήταν τα νέα θύματα στο μακρύ κατάλογο, που ποτέ δεν έγινε επακριβώς γνωστός, των θυμάτων του Πολυτεχνείου το 1973.
Για τη λεγόμενη Αριστερά, το ΚΚΕ και ο ΣΥΝ (με όποια ονόματα και παραλλαγές κι αν εμφανίστηκαν μετά το 1974) το Πολυτεχνείο υπήρξε μια τεράστια δεξαμενή άντλησης ανοίκειας δόξας - δόξας αντιστρόφως ανάλογης με τη γνωστή αρνητική τους στάση στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973. Με προκάλυμα τη δόξα του Πολυτεχνείου, οι κάλπικοι αριστεροί, ου μην αλλά και πλήθος αναρχικοί, εφόρμησαν σε υπουργεία και δημόσιες υπηρεσίες όχι για να ανατρέψουν αλλά για να στρογγυλοκαθήσουν στις καρέκλες της εξουσίας. Παρ΄ όλα αυτά, το Πολυτεχνείο εξακολουθεί 29 χρόνια μετά να παραμένει βαθύτατα χαραγμένο στην ιστορική μνήμη του λαού, σημείο αναφοράς κι οδόφραγμα αγώνων. Νέες γενιές μαχητών εξακολουθούν να φλογίζονται από την επαναστατική φλόγα της νοεμβριανής εξέγερσης του 1973.
ΤΙ ΥΠΗΡΞΕ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ;
Πρώτα - πρώτα υπήρξε μέρος μιας παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας. Είναι αξεχώριστο από το Μάη του ΄68 στη Γαλλία, την Ανοιξη της Πράγας, τον Ιταλικό Σεπτέμβρη, την Βιετναμέζικη επανάσταση, την "επανάσταση των γαρυφάλων" στην Πορτογαλία, την ανατροπή της δικτατορίας στην Ισπανία, την ήητα της αποικιοκρατίας στην Αφρική.
Το υπόβαθρο αυτής της παγκόσμιας επαναστατικής έκρηξης ήταν η ποιοτική αλλαγή στους οικονομικούς όρους, που σηματοδότησε η ανατροπή της μεταπολεμικής κεϋνσιανής οικονομικής άνθισης. Το 1971 ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Νίξον υποχρεώθηκε να καταργήσει τους θεμελιώδεις όρους των Συμφωνιών του Μπρέτον Γουντς, που μαζί με τις Συμφωνίες της Γιάλτας εξασφάλιζαν το μεταπολεμικό στάτους. Οσο κι αν οι οικονομικοί όροι δεν επιδρούν άμεσα, αλλά έμμεσα στην ταξική πάλη, δεν παύει να αποτελεί γεγονός ότι τελικά οι αλλαγές στους οικονομικούς όρους προσδιορίζουν την ταξική πάλη. Αλλωστε, όπως το εξήγησε ο Μαρξ, πίσω από την οικονομική κρίση, την κρίση των πραγμάτων, εκδηλώνεται η κρίση των κοινωνικών σχέσεων, οι κοινωνικές τάξεις και τα αντίθετα ταξικά συμφέροντα.
Στην Ελλάδα ήδη είχαν συντελεστεί τεράστιες αλλαγές στις τάξεις που ανέτρεπαν όλους τους παλιούς συσχετισμούς δυνάμεων. Η εκβιομηχάνιση του 1963 - 75, η τρίτη και σημαντικότερη εκβιομηχάνιση στην Ελλάδα μετά από την εκβιομηχάνιση επί Τρικούπη και εκείνη του 1930, έφερνε στο προσκήνιο ένα φρέσκο βιομηχανικό προλεταριάτο, οργανωμένο σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες, χωρίς τα στίγματα των ηττών του παρελθόντος, νέα στρώματα "εργατών με λευκά κολάρα" και μια πολυπληθή φοιτητική και σπουδαστική μάζα.
Η ανάπτυξη μιας βιομηχανικής μπουρζουαζίας, που από το 1963 είχε προσανατολιστεί στην ευρωπαϊκή αγορά άλλαζε επίσης τους συσχετισμούς δυνάμεων στο εσωτερικό της άρχουσας τάξης που από την εποχή του εμφύλιου πόλεμου είχε υποχρεωθεί να τηρεί φιλοαμερικάνικη πολιτική. Η όξυνση της αντίθεσης Ευρώπης - Αμερικής είχε την αντανάκλασή της στην Ελλάδα της αμερικανοκίνητης δικτατορίας του έμμισθου πράκτορα της CIA Παπαδόπουλου. Η ανάπτυξη της διεθνούς κρίσης μετά το 1971 είχε ισχυρό αντίκτυπο στην ασταθή Ελλάδα. Η χούντα υποχρεώθηκε να πάρει τα πρώτα αντιπληθωριστικά μέτρα στις 24 Δεκέμβρη 1972 και πρόσθετα μέτρα στις 30 Μάρτη 1973.
Ολα άρχισαν να αποκτούν σπασμωδικούς ρυθμούς. Στο χρηματιστήριο σε μια φάση άρχισαν να σχηματίζονται ουρές εκατοντάδων μέτρων. Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις που ήδη είχαν αρχίσει από τον Οκτώβρη του 1972, άρχισαν να κλιμακώνονται. Το Φλεβάρη 1973 οι φοιτητές καταλαμβάνουν τη Νομική Σχολή στο κέντρο της Αθήνας. Η χούντα νοιώθει το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια της. Η κρίση της βαθαίνει. Ηδη το Μάη δυσαρεστημένοι φιλοβασιλικοί αξιωματικοί οργανώνουν το λεγόμενο "κίνημα του Ναυτικού".
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος αντιδρά με δημοψήφισμα κατάργησης της μοναρχίας τουν Ιούλιο του 1973. Λίγο αργότερα απελευθερώνει τους πολιτικούς κρατούμενους απ΄ τις φυλακές και τα ξερονήσια και επιχειρεί να νομιμοποιήσει το καθεστώς του διορίζοντας μια "πολιτική" κυβέρνηση υπό τον Μαρκεζίνη. Το τότε ΚΚΕ (εσωτ.) ερωτοτροπεί με τη Μαρκεζινοποίηση, το ΚΚΕ ζυγίζει τα πράγματα και τελικά μένει παράμερα. Είχε προηγηθεί η άρνηση των αστών πολιτικών (Κανελλόπουλος, Μαύρος, κλπ) να δεχτούν την πολιτικοποίηση της δικτατορίας.
Η ΕΚΡΗΞΗ
Και τότε ήρθε η προαναγγελθείσα έκρηξη. Είχε προαναγγελθεί από την κατάληψη της Νομικής, τις διαδηλώσεις της νεολαίας σε διάφορες ευκαιρίες και επίσης από εργατικές κινητοποιήσεις. Παρά τη μπότα του αστυνομικού - στρατιωτικού κράτους, οι τυπογράφοι των ημερήσιων εφημερίδων και της Ολυμπιακής σπάνε το αντιαπεργιακό φράγμα. Στα τέλη του Αυγούστου απεργούν οι εργαζόμενοι στα τρόλλεϋ. Στα τέλη Οκτώβρη το προσωπικό της ΔΕΗ.
Η κατάληψη του Πολυτεχνείου άρχισε μετά από μια συγκέντρωση φοιτητών 5 σχολών στις 11 π.μ. την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου. Αίτημα ελεύθερες εκλογές και όχι διορισμένα διοικητικά συμβούλια. Την Τετάρτη το βράδυ αρκετοί εργάτες, κυρίως οικοδόμοι, στο κτίριο Γκίνη συγκροτούν την εργατική συνέλευση. Για τρεις ημέρες η καρδιά της Αθήνας, η καρδιά της Ελλάδας χτυπά στο Πολυτεχνείο. Μέρα - νύχτα οργανώνονται διαδηλώσεις. Ο ραδιοσταθμός που άρχισε να λειτουργεί εκπέμπει εξεγερτικά μηνύματα. Προκηρύξεις τυπώνονται και ρίχνονται στους δρόμους "Κάτω η χούντα", "Ψωμί - παιδεία - ελευθερία", "Εξω οι αμερικάνοι", "Γενική Απεργία", "Εργάτες, αγρότες, φοιτητές". Η αστυνομία αδυνατεί να καταστείλει το κίνημα. Αλλά στο εσωτερικό του φοιτητικού και νεολαιϊστικου κινήματος διεξάγεται μια έντονη πάλη. Ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσει το κίνημα;
Δύο βασικές γραμμές αναμετρήθηκαν. Από τη μια η γραμμή που ήθελε να χρησιμοποιήσει το φοιτητικό κίνημα ως μέσο πίεσης για "εκδημοκρατισμό", ως διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια των αστών δημοκρατών που έβλεπαν με αμηχανία ή φόβο το ογκούμενο κίνημα εξέγερσης. Συνεπέστεροι "μαχητές" αυτής της γραμμής ήταν οι σταλινικοί και των δύο φραξιών του ΚΚΕ. Από την πρώτη στιγμή, από την Τετάρτη 14 Νοεμβρίου, τα μέλη της Αντι-ΕΦΕΕ (ΚΝΕ), όπως ο μετέπειτα "αστέρας" Στ. Λογοθέτης αγωνίζονταν για να μη γίνει η κατάληψη. Αργότερα, στην "Πανσπουδαστική" (Νο 8) και στο ραδιοσταθμό "Φωνή της Αλήθειας" που εξέπεμπε από την Ανατολική Ευρώπη θα καταγγείλουν την κατάληψη του Πολυτεχνείου ως έργο 300 προβοκατόρων του Ρουφογάλλη (αρχηγού της ΚΥΠ) και του Παπαδόπουλου!
Η άλλη γραμμή, που παλεύτηκε ήταν η γραμμή της ανεξάρτητης αντιδικτατορικής και αντικαπιταλιστικής εξέγερσης. "Κάτω η Χούντα", "Γενική Απεργία", συνθήματα επαναλαμβανόμενα από δεκάδες χιλιάδες στόματα έσπερναν τρόμο όχι μόνο στην τυραννία των συνταγματαρχών αλλά και σ΄ όλη την αστική τάξη που έβλεπε το φάσμα ενός νέου Κόκκινου Δεκέμβρη. Αυτή η πολιτική, παρά τις αδυναμίες, την ανωριμότητα, σύγχιση, όπως για παράδειγμα η εκτίμηση ότι "η επάνάσταση άρχισε", και ορισμένα σεχταριστικά λάθη, παλεύτηκε κυρίως από τους Τροτσκιστές, μέσα στη Συντονιστική Επιτροπή της Κατάληψης, μέσα στην εργατική συνέλευση, και στο μαζικό κίνημα στους δρόμους της Αθήνας.
Η κάθοδος των τανκς τις πρώτες ώρες της νύχτας της 17ης Νοεμβρίου αποσκοπούσε να καταπνίξει εν τη γενέσει του το ανεξάρτητο επαναστατικό κίνημα, πριν απλωθεί στα εργοστάσια και στις εργατικές συνοικίες. Η χούντα δολοφόνησε πολλές δεκάδες, ίσως εκατοντάδες, αλλά ήταν η αρχή του τέλους της. Σε λίγες μέρες ο αρχιδικτάτορας Παπαδόπουλος ανατρέπεται από τον αρχηγό της ΕΣΑ, Ιωαννίδη, που κι αυτός θα ανατραπεί τον Ιούλιο, μετά το προδοτικό πραξικόπημα στην Κύπρο.
Σήμερα, 29 χρόνια μετά, είναι κοινοτυπία να λέει κανείς ότι "τα ιδανικά του Πολυτεχνείου, δεν εκπληρώθηκαν" κλπ., κλπ. Φυσικά δεν εκπληρώθηκαν. Κι όχι μόνο αυτό. Οι κάπηλοι του Πολυτεχνείου, την όποια συμμετοχή τους στο κίνημα την εξαργύρωσαν με καρέκλες στην εξουσία. Τι πιο θλιβερό θέαμα από την κατάντια του Λογοθέτη, της Δαμανάκη, του Λαλιώτη και των άλλων!
29 χρόνια μετά, η αστική δημοκρατία έχει σαπίσει ως το μεδούλι. Αλλά το πλήρωμα του χρόνου, φαίνεται να έχει έρθει. Η παγκόσμια χρηματιστηριακή θύελλα, τα κραχ και η ύφεση στην παγκόσμια οικονομία εγκυμονούν νέες επαναστατικές εκρήξεις όπως στην Αργεντινή και αλλού. Τα Πολυτεχνεία, οι Μάηδες και οι Κόκκινοι Οκτώβρηδες είναι ξανά εδώ.

Το Σύνθημα της Γενικής Απεργίας το 1973 και το ΚΚΕ

(Τι πραγματικά συνέβη στο Πολυτεχνείο το 1973;)

Το ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ δημοσίευσε προχθές το κατάπτυστο κείμενο της ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗΣ Νο 8 που κυκλοφόρησε το ΓΕΝΑΡΗ-ΦΛΕΒΑΡΗ του 1974. Η Πανσπουδαστική, ως γνωστόν, ήταν όργανο της παράνομης Αντί-ΕΦΕΕ, οργάνωσης, του ΚΚΕ στο φοιτητικό χώρο, η οποία κατήγγειλε τότε σαν προβοκάτορες του 350 φοιτητές που είχαν καταλάβει το Πολυτεχνείο (Αναρχικοί και Τροτσκιστές κυρίως), την ίδια την εξέγερση σαν έργο του Ρουφογάλη και του Παπαδόπουλου (!!!) και το σύνθημα της Γενικής Απεργίας ως έργο προβοκατόρων!

Χθες δημοσίευσε τη συγκλονιστική μαρτυρία του Τάκη ΝΙΚΟΛΑΙΔΗ μέλους τότε της Συντονιστικής Επιτροπής Κατάληψης του Πολυτεχνείου. Σήμερα δημοσιεύουμε μια ακόμα συγκλονιστική μαρτυρία, αυτή τη φορά του σ. Γιώργου ΜΗΤΡΟΒΓΕΝΗ, μέλους τότε του Κ.Σ. των Νέων Σοσιαλιστών (νεολαίας της ΕΔΕ, πρόδρομης οργάνωσης της νεολαίας του ΕΕΚ και του Κονσερβοκουτιού). Ο σ. και συνεργάτης μας Γ. Μητροβγένης ήταν μέσα στο Πολυτεχνείο όλες τις μέρες της Κατάληψης. Έφυγε όταν μπήκαν μέσα οι στρατιώτες. Σαν φοιτητής της Οδοντιατρικής και υποστηρικτής της Αντί-ΕΦΕΕ τότε (σήμερα είναι ηγετικό στέλεχος του ΕΕΚ), δούλεψε στο πρόχειρο ιατρείο που είχαν στήσει οι φοιτητές σε μια αίθουσα του κτιρίου της Αρχιτεκτονικής. Εκεί είδε τον πρώτο νεκρό φοιτητή.

ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ

«Την τελευταία μέρα, όταν άρχισαν να πέφτουν τα δακρυγόνα και οι σφαίρες όσοι είχαν γνώσεις ιατρικής χρησιμοποιήθηκαν για την περίθαλψη των τραυματισμένων. Εμείς πηγαίναμε στην πύλη, όπου άλλα παιδιά μας φέρναν τους τραυματίες. Τους παίρναμε πάνω σε κάτι τάβλες που είχαμε ξηλώσει από τα τραπέζια και τους πηγαίναμε μέσα.

Ήταν ένα φοβερό θέαμα. Έβλεπες παιδιά με σπασμένα πόδια. Υπήρχαν κρίσεις υστερίας. Τους δίναμε στεντόν και βάλιουμ, ηρεμιστικά δηλαδή. Γύρω στις 9 ΄η ώρα το βράδυ της Παρασκευής ανεβάσαμε επάνω ένα παιδί. Ήταν πνιγμένος στο αίμα, άλλα παρόλα αυτά ανάσαινε. Ζούσε. Το ιατρείο ήταν ένα πρόχειρα στημένο ιατρείο με αρκετά φάρμακα ανακατεμένα εδώ κι εκεί. Δεν υπήρχε καθόλου σοβαρή ιατρική δουλειά για να τον βοηθήσουμε.

Αυτός ο νεολαίος απ’ ότι είδα είχε μια σφαίρα στην καρωτίδα που την βρήκαμε μετά στο στόμα του. Είχε δηλαδή κατεύθυνση από την καρωτίδα στο στόμα. Προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια σακούλα για να του δώσουμε αέρα, γιατί δεν υπήρχαν φιάλες οξυγόνου. Τον σηκώσαμε στα χέρια μας και εκείνη την ώρα έμεινε. Ήταν, θυμάμαι, 9 η ώρα, 9 παρά 10 και ήταν ο πρώτος νεκρός του Πολυτεχνείου.

Μέσα στο ιατρείο έπεσε αρχικά μια νεκρική σιγή. Δεν μπορούσε να μιλήσει κανένας. Είχαν όλοι βουρκώσει και κοίταζε ο ένας τον άλλο. Τελικά μια κοπέλα έβαλε κάτι κραυγές. Και είδαμε μια μεγάλη προδοσία από τη μεριά της επιτροπής, όπου είχανε κυριαρχήσει την τελευταία ημέρα οι σταλινικοί, όπου μας πιάσανε έναν έναν από μας προσωπικά και με πολύ επιβλητικό και άγριο τόνο μας είπαν ότι τώρα που θα βγείτε έξω απαγορεύεται να πείτε ότι έχουμε νεκρούς. Θα πείτε ότι οι σφαίρες είναι λαστιχένιες και από αλάτι.

Τη στιγμή που άκουσα αυτό το πράγμα, σκέφτηκα ότι αυτό το λέγαμε για να μην πανικοβάλουμε τον κόσμο. Όταν βγήκα έξω στο προαύλιο, ήμουνα αρκετά σκεφτικός και στενοχωρημένος. Με πλησίασε ένας παλιός συμμαθητής μου, με είδε έτσι που ήμουνα και μου είπε να μη στεναχωριέμαι και να μη φοβάμαι, οι σφαίρες ήταν λαστιχένιες.

Είδα ανθρώπους να έχουνε 3 σφαίρες καρφωμένες στο πρόσωπο. Ένας μάλιστα είχε μια στο σαγόνι και από μια κάτω από τα μάτια και μιλούσε. Δεν ξέρω για πόση ώρα θα μιλούσε, άλλα ρωτούσε τι είχε. Είδα παιδιά με σφαίρες στην κοιλιά, στα χέρια, στα πόδια, οπουδήποτε. Ήταν φοβερό να βλέπεις μια τέτοια κατάσταση και να βγαίνεις έξω και να κοροϊδεύεις τον κόσμο αντί να τον προειδοποιείς.

Ο σύντροφος Γιώργος Μητροβγένης μας αφηγείται τις συζητήσεις που ακολούθησαν μετά το Πολυτεχνείο και τη θέση των διάφορων παρατάξεων. Στη Συντονιστική Επιτροπή της Οδοντιατρικής που μέλος της ήταν ο Γιώργος, σαν αντιπρόσωπος του έτους του, ο Ρήγας Φεραίος πρότεινε ένα κείμενο όπου ανάφερε ότι το Πολυτεχνείο ήταν ένα θανάσιμο σφάλμα γιατί έκοψε το δρόμο της δημοκρατικοποίησης. Αυτή η θέση καταψηφίστηκε.

Η ΚΝΕ δεν πήρε θέση. Δυο μήνες μετά, στην «Πανσπουδαστική» μιλούσε για τους 350 προβοκάτορες του Ρουφογάλη (εννοούσε του 350 φοιτητές της Νομικής) που προκάλεσαν τα επεισόδια.

«Αυτή η εμπειρία στο Πολυτεχνείο και η στάση των σταλινικών με προβλημάτισε εμένα άλλα και αρκετούς άλλους. Αρχίσαμε να ψάχνουμε ποια οργάνωση μπορούσε να εκφράζει την πάλη της νεολαίας χωρίς αυτές τις συμμαχίες με τον Κανελλόπουλο και τους δήθεν αντιδικτατορικούς, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Βασιλιάς! Αυτό μας έφερε μέσα στην ΕΔΕ και τους Νέους Σοσιαλιστές.

Υπάρχει ένα άλλο επίσης χαρακτηριστικό γεγονός. Ήρθανε προκηρύξεις της ΕΔΕ στην πόρτα. Ένας σύντροφος έφερε ένα πάκο προκηρύξεις τυλιγμένες σε ένα καφέ χαρτί. Τις άνοιξε και είπε: “Πάρτε τες και μοιράστε τες μέσα”. Αυτές οι προκηρύξεις καλούσαν τον κόσμο σε Γενική Απεργία για την ανατροπή της δικτατορίας και ταυτόχρονα καλούσαν τους σταλινικούς να σταματήσουν να υποστηρίζουν τους αστούς. Αυτές οι προκηρύξεις δεν μοιράστηκαν ποτέ μέσα στο Πολυτεχνείο.

Τότε ήμουνα στην επιτροπή περιφρούρησης. Είχε λεχθεί ότι κάθε έντυπο που έμπαινε ΄η έβγαινε έπρεπε να έχει την έγκριση της επιτροπής. Ένας συνάδελφος της περιφρούρησης πήρε μια προκήρυξη και πήγε στην επιτροπή. Με εντολή της επιτροπής πήραμε αυτές τις προκηρύξεις και τις κάψαμε! Και το δικαιολογητικό ήταν ότι τις προκηρύξεις αυτές τις ρίχνει η ασφάλεια».